Pauzeplekken

Er zijn diverse pauzeplekken in de regio waar je een drankje kan doen, een ijsje of warme choco kan halen en voor je paard een stuk gras of water. We lichten er een paar uit.

Vuursche: Restaurant de Paddestoel

Locatie: Tussen knooppunt 70 – 71, Vuursche Dreef 180 Hollandsche Rading

Aan de zijkant van het terras ben je welkom met je paard. Hier sta je mooi rustig en direct naast een deur waar je bij de bar komt om te bestellen of betalen. Het leuke is dat er een aanbindplaats is, halsters hangen klaar. Bovendien is er een overdekt zitje en een bak met ijsjes binnen handbereik.

Amerongen: Mas Montagne

Locatie: Bij knooppunt 108, Veenseweg 28 Amerongen

Midden in het bos op de Amerongse Berg ligt de uitspanning Mas Montagne. Je kunt er lekker koffie drinken, al dan niet vergezeld door huisgemaakte taart of een borrelplank. Aan de voorzijde van het restaurant is een groot grasveld. Aan de zijkant van het restaurant, richting knooppunt 106/ de berg op, kan je staan en is een apart terras waar je kan zitten.

En…. begin september 2024 start de bouw van paddocks en aanbindmogelijkheden voor paarden. De planning is dat dit medio september klaar is. Er komt ook een watervoorziening bij. Dus terwijl de ruiters/menners rusten krijgen ook de paarden hun welverdiende rust.

De nieuwe voorzieningen zijn mogelijk gemaakt door Mas Montagne met sponsoring door Van Vliet Duurzaam Hout en Stichting Hippisch Toerisme.

Wellicht dat er binnenkort ook een pauzeplaats te Doorn bij komt, dat lees je in de volgende nieuwsbrief. Wist je dat je deze punten vind op de website PaardrijdeninUtrecht.nl ? Wil je er eentje toevoegen, mail gerust via RuiterenenMennenUtrecht@outlook.com.

Extra doorsteek in Rhenen

Er zijn ontwikkelingen te melden in Rhenen. Er is na overleg op het gemeentehuis met de boswachter en beleidsadviseur in het veld gekeken naar de mogelijkheden en knelpunten. Dit is gedaan door een aantal ruiters en de boswachter.  De wens is om wat echte ruiterpaden erbij te krijgen, echter is de gemeente niet de eigenaar van alle grond in het bos bij Rhenen dus zal hier verder overleg over moeten plaats vinden.

Wel heeft de gemeente het voorstel om de extra doorsteek van ong. 300 meter langs de Leemkuil te realiseren uitgewerkt en besproken met de wethouder. Deze doorsteek tussen de knooppunten 141-139 maakt het mogelijk maken om vakantiepark de Thijmse Berg te vermijden en toch een rondje te kunnen rijden, omdat hiermee twee ruiterroutes met elkaar verbonden worden. Momenteel is dit enkel een wandelpad. Fietsers zijn hier niet welkom.

De wethouder is akkoord gaat met het openen van deze doorsteek voor ruiters. Wel verwacht hij dat hier verantwoordelijk gebruik van zal worden gemaakt. Zoals jullie weten is het een smal pad wat met andere gebruikers gedeeld zal moeten worden. Het is dus zeker geen galoppeer-pad. Hopelijk geeft dit ruiters echter wel net iets meer opties om veilig en ontspannen een rondje te kunnen rijden in de gemeente. Als het pad geopend is, komt er een bericht.

Er zijn ook waarschuwingsborden geplaatst bij de oversteekplaatsen op de Autoweg.

We zien dit als een mooi startpunt voor verdere ontwikkelingen. Meer uitbreiding zal moeten komen vanuit contacten met de diverse grondeigenaren, waarvan bijvoorbeeld landgoed Remmerstein meeste uitbreidingsmogelijkheden zou bieden. Wordt vervolgd.

Snelfietspad Amerongen – Veenendaal

De provincie Utrecht zet in op snel woon – werkverkeer met de fiets, en wil daarom bestaande fietspaden verbreden. Zo ontstaat er een netwerk aan zogenaamde Doorfietsroutes, waarbij tussen verschillende steden een snelfietspad ligt.

Het snelfietspad dat gepland was tussen Soest en Hilversum zou over het paardenpad langs Paleis Soestdijk gaan, waardoor het mooie brede paardenpad tegenover Stal Laseur een smaller pad zou worden. Door diverse bezwaren is de aanleg gestopt, nadat er wel grondwerk en houtkap was uitgevoerd. En is het paardenpad weer paardenpad.

Eenzelfde situatie doet zich voor op de Veenseweg tussen Amerongen en Veenendaal. Paardrijden gebeurt momenteel op de huidige beheersweg, het fietspad ligt er langs. In het nieuwe plan wordt dit omgekeerd: het fietspad wordt breed gelegd op de huidige beheersweg en ontdaan van de toplaag, waarna het wordt aangepast naar een zandpad voor de paarden.

Er blijven wel een aantal kruisingen fietspad – paardenpad, zoals het nu ook is.

Er loopt nu ruim 2 jaar een overleg met de projectmanager van de provincie en de Stichting Ruiteren en Mennen Utrechtse Heuvelrug en lokale ruiters Janet en Serge. Punten als veilige oversteekplaatsen, ruw genoeg beton op de oversteekplaatsen en aflopende zijkanten, zichtlijnen, ondergrond, het open houden en communicatie tijdens de werkzaamheden, het breed genoeg houden van het zandpad voor menners zijn gespreksonderwerpen.

Het project ligt nu stil omdat er op 3 punten nadere informatie moet worden ingewonnen door de provincie om het ontwerp verder te kunnen detailleren. Als het uitvoeringsontwerp er ligt, gaan we verder met het gesprek en we hopen op een mooi resultaat.

De wolf op de Utrechtse Heuvelrug

In korte tijd zijn er meerdere incidenten geweest met een wolf in het bosgebied van de Utrechtse Heuvelrug. De provincie Utrecht, gemeenten Leusden, Zeist, Woudenberg en Utrechtse Heuvelrug roepen inwoners en bezoekers op om zeer voorzichtig te zijn in het bosgebied Utrechtse Heuvelrug. Het dringende advies is om in de genoemde gemeenten de bossen niet met jonge kinderen en loslopende honden in te gaan.

Provincie Utrecht heeft een pagina opgestelde met veelgestelde vragen en antwoorden over dit onderwerp, ook met betrekking tot paarden. Deze pagina vind je hier.

 

 

 

De ruiters en menners die een Ruitervignet UH aanschaffen, maken het mogelijk voor stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) om de paardenpaden te onderhouden. Hierdoor kunnen de paden opengesteld blijven door de terreineigenaren die meedoen met het Ruitervignet UH.

De werkzaamheden die door het Ruitervignet UH worden uitgevoerd, kunnen worden onderscheiden in twee soorten:

1. Structurele werkzaamheden
2. Werkzaamheden o.b.v. meldingen

1. Structurele werkzaamheden

Onder structurele werkzaamheden vallen:

• snoeiwerk: het verwijderen van hinderlijke, laaghangende takken en takken die over de paden groeien (heesters / struiken);
• grondwerk: het aanleggen van waterafvoergaten, het afschepppen van modderplekken, het onderhoud en herstel van paden en het slepen van paden.

2. Werkzaamheden o.b.v. meldingen

Wil je een melding doen m.b.t. het onderhoud van de paden of gevaarlijks situaties? Doe dat dan via het Meldingenformulier op de website van NPUH.nl, zodat de informatie bij de opzichter terecht komt. Hij bekijkt de melding, bezoekt de betreffende locatie en voert waar nodig (herstel)werkzaamheden uit.

Inhaalslag

In 2022 is het Ruitervignet UH begonnen met het herstel en onderhoud van de paardenpaden. Daarvoor werd dat nauwelijks gedaan, waardoor er sprake was van veel achterstallig onderhoud. Voor het wegwerken van de grootste problemen kon het Ruitervignet UH in 2022 gebruik maken van een eenmalige subsidie van de Provincie Utrecht.

Na het wegvallen van deze subsidie is het onderhoud en herstel van de paden geheel afhankelijk van de opbrengst van het Ruitervignet. Met andere woorden: het aanschaffen van een Ruitervignet maakt onderhoud van de paardenpaden mogelijk. En dat is belangrijk, want alleen als de paden veilig begaanbaar zijn, mogen ze open blijven. En hoewel er al veel werk is verzet, zijn we nog steeds bezig met een inhaalslag.

Vier deelgebieden

De paden die binnen het Ruitervignet UH vallen, zijn onderverdeeld in vier deelgebieden. De structurele werkzaamheden worden per deelgebied uitgevoerd – elk jaar een ander gebied. Op deze manier is elk gebied om de drie jaar aan de beurt voor groot onderhoud. Werkzaamheden o.b.v. meldingen worden wel doorlopend opgepakt.

Deelgebied 1 – De Vuursche: Baarn / Soest / Hilversum / Maartensdijk

In 2023 is in dit gebied een grote onderhoudsronde met structurele werkzaamheden geweest. Hierbij is snoei- en grondwerk gedaan, waarbij is gewerkt aan het herstel en onderhoud van de paden. De volgende grote onderhoudsronde in dit gebied staat gepland voor 2026. In de tussentijd worden in dat gebied alleen nog (herstel)werkzaamheden uitgevoerd o.b.v. meldingen.

Deelgebied 2 – Austerlitz: Zeist / Austerlitz

Dit voorjaar is er een grote snoeironde geweest en grondwerk uitgevoerd, als onderdeel van de structurele werkzaamheden. Er zijn waterafvoergaten gemaakt, modderplekken van pad afgeschept, grond en zand wat daar vanaf komt is gebruikt om paden te herstellen en paden zijn gesleept.

Deelgebied 3 – Kaapse bossen: Doorn / Leersum / Maarn

In dit gebied is de afgelopen tijd gesnoeid n.a.v. meldingen. Ook zijn vanwege meldingen een aantal paden opgeknapt en voorzien van watergaten. Structureel snoei- en grondwerk staat in dit deelgebied gepland voor 2025.

Deelgebied 4 – Amerongse berg: Veenendaal/Amerongen/Elst/Rhenen

Structureel snoei- en grondwerk in dit deelgebied staat gepland voor 2026. We signaleren dat veel meldingen uit dit gebied komen. Deze pakken we op. De verwachting is dat de meldingen na 2026 afnemen omdat het groot onderhoud dan is gepleegd.

Planning structurele werkzaamheden per deelgebied

Let op: wil je een melding maken m.b.t. het onderhoud van paden of een gevaarlijke situatie, doe dat dan via dit Meldingsformulier. Berichten die worden geplaatst op Facebookpagina’s of andere kanalen komen niet bij de opzichter terecht, met als gevolg dat ze niet worden opgepakt.

Extra snoeiwerk

In de deelgebieden Kaapse bossen en Amerongse berg is dit jaar al veel gesnoeid. In Doorn zijn er al paden open gesnoeid. Door het extreme weer groeit alles hard en worden paden snel smal. Het snoeien rond Leersum staat voor 2025 gepland.

Normaal wordt grondig gesnoeid met het groot onderhoud, de vraag is of dat dit jaar voldoende zal zijn. Dit hangt af van het beschikbare budget – hierin moeten keuzes worden gemaakt. Waar nodig worden stukken dit jaar gesnoeid en anders meegenomen in de ronde van voorjaar 2025, zodat klussen voor de aannemer worden gebundeld.

Herstelwerk na regenval

Door de harde regenval treed er vaker erosie op, zoals nu in Amerongen. Het grind wat in de zandlagen van de stuwwal zit komt steeds meer naar de oppervlakte. N.a.v. de meldingen die hierover zijn gedaan, bespreken de opzichter van het Ruitervignet UH en de aannemer samen wat er voor nodig is om een pad te herstellen en wanneer dit uitgevoerd kan gaan worden. Dat laatste wordt bepaald door budget, weersomstandigheden en prioritering naar onveiligheid.

Utrechts Landschap

NPUH laat de werkzaamheden uitvoeren door lokale aannemers, behalve op paardenpaden op het terrein van gemeente Soest en Utrechts Landschap. Deze terreinbeheerders krijgen naar rato een tegemoetkoming in de kosten en voeren de onderhoudswerkzaamheden zelf uit.

Utrechts Landschap heeft paden bij Driebergen (Noordhout), Doorn (Moersbergen, Stameren, Sandenburg), Leersum (Dartheide, Hoge Ginkel, Breeveen), Amerongse bos, Zeist (Zeisterbos, Heidestein, Kozakkenput), De Bilt (Beerschoten, Panbos, de Leyen, Beukenburg, Ridderoordse Bos), Lage Vuursche (Maartensdijkse bos).

Utrechts Landschap laat het volgende weten:
“De paardenpaden hebben te lijden gehad van de extreme hoeveelheid neerslag in de afgelopen periode. Voor het uitvoeren van herstelwerkzaamheden moesten we wachten op drogere terreinomstandigheden. Voor het herstel van de paden in onze terreinen Maartensdijkse bos en Beukenburg zijn we in afwachting van onze aannemer om aan de slag te gaan. We zijn afhankelijk van zijn planning, maar verwachten dat het niet lang meer duurt.”

De gebieden in het zuiden worden momenteel ook opgenomen door de aannemer van Utrechts Landschap voor snoei- en herstelwerkzaamheden. Het pad door Breeveen blijft in de ondergrond erg nat, het ligt ook langs de Leersumse Plas dus veel grondwater. Maar er wordt gekeken naar verbeteringen.

In 2022 zijn alle bomen met een verhoogd veiligheidsrisico geïnventariseerd en de laatste bomen zijn in 2023 verwijderd. Eind 2023 is begonnen met het opstellen van een boomveiligheidsplan. In dit plan worden de kaders voor de te nemen maatregelen vastgelegd, maar ook de frequentie voor de controle en de wijze van afstemming met eigenaren.

In 2023 zijn ook twee van de drie geplande sleeprondes uitgevoerd. De sleeprondes zijn uitgevoerd in het gehele vignetgebied. De sleeprondes zijn in april en in augustus uitgevoerd. De derde sleepronde stond gepland voor het najaar, maar kon als gevolg van de aanhoudende regenval niet uitgevoerd worden.

Meldingen

Gedurende het seizoen werden er diverse meldingen gemaakt van situaties waarbij de doorgang werd geblokkeerd door bijvoorbeeld omgevallen bomen of overhangend groen, en gevaarlijke situaties. Afhankelijk van de urgentie werd er direct opvolging gegeven aan de meldingen of werden deze toegevoegd aan de geplande onderhoudswerkzaamheden. Ook zijn er meldingen opgelost door terreinbeheerders. Er zijn in 2023 in totaal 80 meldingen binnen gekomen, naast 7 overlastmeldingen en de algemene vragen. Een specificatie van de meldingen zie je hieronder in de grafiek.

Bestedingenoverzicht

Het Ruitervignet UH maakt de openstelling en het onderhoud van het paardenpadennetwerk op de Utrechtse Heuvelrug mogelijk. In 2023 waren de kosten hiervan bijna 95.000 euro, terwijl de verkoop van het vignet zo’n 85.000 euro opleverde. Hieronder een overzicht van de bestedingen in 2023.

 

Landgoed Maarsbergen omvat ruim 400 hectare bos, natuur en landbouwgrond en vind zijn oorsprong in 1100. Sinds 1882 is het eigendom van de familie Godin de Beaufort. Het huidig beheer is in handen van de vierde generatie, die het Huis Maarsbergen op het landgoed bewoont.

Misschien ken je het landgoed wel van de eventing wedstrijden zoals de jaarlijkse Maarsbergen Horse Trials of het NK Jachtpaarden. Het landgoed heeft voor het publiek afgesloten eventing terrein liggen, maar wedstrijden gaan ook over opengestelde delen van het landgoed. Of wellicht ken je het landgoed van de tv opnames van Heel Holland Bakt of Liefde voor het Landgoed.

En lopen diverse mooie zandpaden over het landgoed waar je met het Ruitervignet UH gebruik van kan maken. En daardoor is er een verbindende route vanaf Dartheuvel en het Leersumse Veld (Leersum) en de Doornse Bossen.

Willemina van der Goes – Petter is zelf een internationaal startende eventingruiter en kasteelvrouwe. In 2021 heeft ze een droom mogen verwezenlijken: starten op de Military Boekelo. De paarden staan gestald op het landgoed. Paardrijden zit dus in haar bloed en is haar passie.

Er zijn altijd paarden geweest

Willemina: “Waarom het landgoed is opengesteld? Dat is met de oprichting van het nationaal park ontstaan. Je kon toen aanspraak maken op subsidies. Ik heb diverse projecten ingediend waaronder die voor het aanleggen van een ruiterroute. Dus paden maken, bewijzering. En dat lukte – wat ik heel leuk vind want ik ben zelf paardengek. Ik heb mijn hele leven al paarden.

Sinds het begin van het landgoed in 1882 zijn er altijd paarden geweest. Ze werden eerst ingezet om te werken op het landgoed, om rijtuigen te trekken naar de stad bijvoorbeeld  of op het bos en op het land. Nu zijn dezelfde stallen in gebruik voor mijn sportpaarden. Paarden hebben altijd een belangrijke rol op het landgoed gespeeld en ik vond de ruiterroute een mooi project.”

Ruiterroutes verbinden

“Toen wij de ruiterroute aanlegden, was het eigenlijk alleen maar een route over het landgoed zelf. Dat was niet zo heel veel route. Het mooie was dat je deze kon gaan verbinden, dat het landgoed een schakel werd tussen Natuurmonumenten in het westen en Staatsbosbeheer in het oosten. Zodat uiteindelijk al die kilometers met elkaar werden verbonden. Mijn ruiterroute is alleen voor te paard, mennen is niet onze doelgroep en het is geen route die makkelijk is voor alle menners.

Een vignet, daar moeten de ruiters blijkbaar aan wennen. Ik vind het Ruitervignet UH een afgeleide van Den Treek. Den Treek heeft natuurlijk een eigen penning en een prachtige uitgestrekte route over het landgoed alleen. En wij (noot: de andere eigenaren met kleinere terreinen) moeten het met elkaar doen.

En dan moeten de ruiters er nog aan wennen dat er, omdat je zo’n prachtige route over de Heuvelrug kan doen, aan bijgedragen moet worden. Voor mij zelf levert het vignet niet veel op, maar het belangrijkste is dat het ontzorgt. Door het vignet is de aansprakelijkheid geregeld, wordt het snoeien gedaan en er worden omgevallen bomen verwijderd.”

Halve rondje Maarn

“Over leuke plekjes: We doen vaak voor de training het ‘halve rondje Maarn’. Dan gaan we de Buurtsteeg op vanaf het landgoed, langs de heide door het bos naar de Maarnse Grindweg. En dan de verharde Maarnse Grindweg terug volgen. Ik vind dit zelf een hele mooie route omdat het qua bodem afwisselend is; je hebt half verhard, bosgrond en verhard. Dat is specifiek iets wat voor sportpaarden belangrijk is. De afstand is precies goed, een half uurtje, stappen draven.

En ik vind het heideterrein altijd een hele mooie plek, omdat ik daar altijd een blik op werp om te zien hoe het met de heide gaat. Is er effect te zien van de maatregelen die we vorig jaar hebben getrokken, bloeit hij dit jaar wel of beter, hoe staan de geklepelde stukken erbij, ligt er nog vuilnis, hoe staat het bankje erbij of moet dat onderhouden worden.”

Paarden hebben voorrang

“Ik ervaar zelf niet zoveel problemen met andere gebruikers. Ik denk dat het duidelijk is dat de paden die ik voor het galopperen gebruik, dat de paarden daar voorrang hebben. En ik ga er vanuit dat de andere mensen, tenminste degenen die ik tegenkom en zich op de ruiterroute bevinden en dat zijn voornamelijk wandelaars, zich heel goed realiseren dat op het ruiterpad de ruiter voorrang heeft. En ik denk dat dat een goede zaak is en duidelijkheid geeft.

Mountainbikers hebben we hier gelukkig niet veel meer, ik vind mountainbikers en paarden slecht samen gaan op de smallere paden in het bos, maar dat hebben we hier dus niet. Ik kan me voorstellen dat het op andere landgoederen op andere plekken wel lastig is, maar bij ons niet (het landgoed is niet opengesteld voor mountainbikers).”

Addy is BOA voor het RUD, èn een paardenliefhebber. Wat vind hij van ruiters en menners in het bos als BOA?

De Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) is de omgevingsdienst, deze verleent vergunningen, houdt toezicht, handhaaft en adviseert voor de provincie Utrecht op het gebied van luchtvaart, milieu, water, vuurwerk, bodem en ondergrond, natuur en landschap. De RUD heeft een aantal werknemers die Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) zijn voor de 461 feiten – toegangsvoorwaarden en overtredingen – wat een onderdeel is van dit bedrijf naast alle milieumeldingen. Het vignet is een van de toegangsvoorwaarden en zodoende een artikel 461.

Toegangsvoorwaarden

Addy: “De Regionale Uitvoeringsdienst van de provincie Utrecht organiseert handhavingsacties, waarbij de toegangsvoorwaarden van een gebied worden gecontroleerd. Deze worden georganiseerd door het RUD en de dag zelf door een TBO (terrein beherende organisatie). Het RUD sluit weer aan op zo’n dag, verder zijn we ondersteunend aan de TBO’s.

Verder spreek ik ruiters aan die ik tegenkom, en omdat ik zelf ook uit de paardensport kom maak ik graag een praatje. De eerste 15 jaar van mijn paardrij-carriere heb ik recreatief gereden op de Veluwe. Daarna heb onder andere gemend (samengestelde wedstrijden, tandem en alles) en bosbouw te paard uitgevoerd als werk. Helaas is BOA te paard het niet geworden. Nu heb ik een aantal pony’s aan huis en een jong rijpaard waarmee ik de sport weer oppak.”

Medebosgebruikers

“De ruiters en natuur gaat wel goed, problemen zijn er meer tussen ruiters en medebosgebruikers. Dat is een algemeen probleem. Het goed met elkaar omgaan en ‘be nice’ principe wordt steeds belangrijker omdat het steeds drukker wordt in het bos. Maar je deelt dezelfde ruimte.

Je bent als BOA meer tijd kwijt aan gebruikersgroepen uit elkaar te houden dan jaren geleden. Men irriteert zich aan elkaar en eist eigen ruimte op en doet dat steeds meer omdat het steeds drukker wordt. Het aantal gebruikersgroepen nemen ook toe, bijvoorbeeld de drone-vliegers, personal trainers die een klasje lesgeven in het bos, geo-cachers.”

Impact

“Voordeel van ruiters is dat de overheersende geur van het paard is, dus dat verstoort de ree veel minder snel. Reeën wennen wel aan bijvoorbeeld MTB’ers, het is een kwestie van gewenning maar bij paarden gaat dat makkelijker – mits je niet hard aan het kletsen bent. Je ziet te paard veel meer wild dan.

Vroeger ging ik vaak met mijn vader, in ‘84 ben ik begonnen met paardrijden, in de ochtend op pad te paard en dan zag je van alles en nog wat. Dus de impact van ruiters en menners op de natuur vind ik zeer gering, maar het heeft wel impact op de andere gebruikers. Ook wandelaars, die komen op mest of paard op het pad doordat een ruiter buiten de paardenpaden komt.”

Vignetten

“Het gros van de ruiters en menners die ik spreek hebben het juiste vignet. Veelal zijn degenen die het niet hebben de bezoekers van buiten de regio. Die zeggen er niet van op de hoogte te zijn, maar het valt in het algemeen (niet alleen de hippische bezoekers) op dat borden slecht gelezen worden.

Een gegeven waarschuwing omdat de ruiter geen vignet heeft, wordt wel geregistreerd, zoals ik laatst bij twee ruiters uit Amsterdam had. Daardoor zien alle collega BOA’s die dezelfde persoon weer tegenkomen dat deze waarschuwing staat. Ervaring leert dat de echte recreatieruiters hun gedrag aanpassen als ze er op worden aangesproken, en dan is een waarschuwing of praatje voldoende. Zelf vind ik het fijner om zo op te lossen.

Je loopt wel op iemand zijn terrein, waarbij voor de openstelling regels zijn opgesteld. Als de regels steeds overtreden worden, bijvoorbeeld buiten de routes rijden, bestaat de kans dat de eigenaar openstelling beëindigd – zo leert het verleden. Vooral particuliere eigenaren, die ervaren sneller overlast. Terwijl zij een ook onderdeel zijn van het complete routenetwerk. Je hebt wel het geluk dat ze vaak zelf paardenliefhebbers zijn.”