Inschrijven mogelijk voor ambtelijke deelnemers workshops Symposium Blauwe Agenda

Werk je bij een gemeente en wil je meer leren over het samenwerkingsverband de Blauwe Agenda op de Utrechtse Heuvelrug? Op 28 november is het mogelijk om alles te horen over de projecten en stand van zaken van het samenwerkingsverband Blauwe Agenda, wat werkt aan een robuust en toekomstbestendig watersysteem, met als doel schoon en voldoende water.

Ook ontmoet je collega’s van andere gemeenten en is ruimte om elkaar te inspireren tijdens de workshops en de netwerkborrel. Andere genodigden zijn inhoudelijk betrokkenen bij de Blauwe Agenda: zij lopen rond om vragen te beantwoorden.

Programma 28 november  

13.30 – 14.00 Inloop 

14.00 – 15.00 Plenair Gedeelte 

15.00 – 16.00 Workshops (Geef je hier op)

16.00 – 16.30 Plenair Gedeelte  

16.30 – 17.30 Netwerkborrel  

Programma toegelicht 

Ben je benieuwd wat de Blauwe Agenda is en wat de Blauwe Agenda voor jou kan betekenen? Welke pilotprojecten lopen er, welke lessen zijn er al geleerd? En welke lessen zijn mee te nemen op de Heuvelrug, kom dan naar het Symposium van de Blauwe Agenda.  

In het plenair gedeelte nemen we je mee langs de wie, wat, waars en waaroms. Waarom is de Blauwe Agenda er, welke projecten lopen er, wie werken eraan? Wat gebeurt er nog meer? 

Ook gaan we dieper in op de verschillende extremen op de Heuvelrug, het was van 2018 tot en met 2022 erg droog, maar in 2024 hebben we ook veel winterneerslag gekend wat zelf tot na de zomer gevolgen heeft op de flanken van de Heuvelrug.  

Na het plenair gedeelte is er ruimte voor het volgen van één van de 3 inhoudelijke workshops over afkoppelen, de winterneerslag en KNMI-scenario’s en over droogte, en afkoppelen op de Heuvelrug. 

Workshop 1: Droogte op de Heuvelrug door Arco van Vugt, projectleider Blauwe Agenda (geef je op)

Ondanks de afgelopen natte winter blijven droogte en structurele verdroging een belangrijk aandachtspunt voor de Heuvelrug en omgeving. De natte winter heeft echter wel duidelijk gemaakt dat de marge waarbinnen we het water kunnen vasthouden soms klein is. Dat vraagt om slimme oplossingen, systeeminzicht, goede afstemming en voorlichting. Hoe zorgen dat we het draagvlak behouden en stappen kunnen blijven zetten? Welke problemen ondervinden gemeenten daarin en hoe kunnen we elkaar helpen?  

Workshop 2: Wateroverlast op de Heuvelrug: KNMI scenario’s door Willem-Jan Dirkx, geohydroloog bij HDSR (geef je op)

Als gevolg van de extreme hoeveelheid neerslag van het afgelopen jaar zijn de grondwaterstanden op de Utrechtse Heuvelrug hoog. Voor de natuur is dat vaak goed nieuws, maar het kan ook leiden tot wateroverlast. Het samenwerkingsverband Blauwe Agenda werkt op de Utrechtse Heuvelrug aan een robuust en toekomstbestendig watersysteem, waarin alle waterfuncties een duurzame plek vinden. Als onderdeel van de kennisontwikkeling heeft de Blauwe Agenda toekomstscenario’s laten berekenen wat de KNMI klimaatscenario’s voor het watersysteem van de Utrechtse Heuvelrug zouden kunnen betekenen. De klimaatscenario’s kennen een nogal grote bandbreedte, maar het stijgen van de grondwaterstanden als gevolg van de toename van de winterneerslag is daarbij altijd als belangrijk aandachtspunt benoemd.

Workshop 3: Afkoppelen op de Heuvelrug door Toon Wurfbain, beleidsadviseur klimaatadaptatie en water bij Gemeente Utrechtse Heuvelrug (geef je op)

Water vasthouden door het af te koppelen wordt door klimaatverandering steeds belangrijker. Gemeentes op de Heuvelrug zijn daar zelf actief mee bezig. Maar gemeentes kunnen dat niet alleen. Particulieren en bedrijven/organisaties moeten daarin meegenomen worden. Hoe zorgen dat we ervoor dat particulieren en bedrijven stappen kunnen blijven zetten? Hoe stimuleren we hen, en halen we zorgen weg?    

Details 

Locatie: Kasteel Groeneveld in Baarn

Aanmelden? Dat kan hier, door je op te geven voor één van de workshops.

Meer weten over de Blauwe Agenda? www.blauweagenda.nl 

Symposium Blauwe Agenda

Werk je bij een gemeente en wil je meer leren over het samenwerkingsverband de Blauwe Agenda op de Utrechtse Heuvelrug? Op 28 november (14.00 – 17.00) is het mogelijk om alles te horen over de projecten en stand van zaken van de Blauwe Agenda.

Verder ben je, ook als je niet bij een gemeente werkt, welkom om meer te leren over:

· alles wilt weten over de projecten van de Blauwe Agenda
· meer wilt leren over droogte op de Utrechtse Heuvelrug
· kennis wilt vergaren over het onderzoek naar winterneerslag op de Utrechtse Heuvelrug
· benieuwd bent naar de stand van zaken op het vlak van afkoppelen op de Utrechtse Heuvelrug

De locatie is Kasteel Groeneveld in Baarn.

Aanmelden? Stuur een e-mail naar jasmijnfermie@npuh.nl onder vermelding van uw naam en organisatie.

Meer weten over de Blauwe Agenda? www.blauweagenda.nl

Maatwerkoplossingen op het vlak van verdroging en wateroverlast voor landgoederen op de Utrechtse Heuvelrug

Verdroging is één van de belangrijkste factoren in de afname van natuurkwaliteit in Nederland. En ook door klimaatverandering is er sprake van wateroverlast. Op en om de Utrechtse Heuvelrug liggen veel landgoederen en natuurterreinen. Velen daarvan zijn in particulier eigendom en beheer. En bestaan uit een combinatie van bos, natuur en agrarische grond.  

Het watersysteem op de Utrechtse Heuvelrug 

Natuurgebieden op de Heuvelrug ervaren de problemen door droogte in hevige mate. En het watersysteem van de Heuvelrug is complex. Er zijn de regenwaterafhankelijke hoge delen, en de kwel- en grondwaterafhankelijke natuurgebieden aan de noord- en zuidflanken, waar ook landbouwgebied aanwezig is. Met name de flanken van de Utrechtse Heuvelrug zijn extra kwetsbaar voor verdroging vanwege het risico van het wegvallen van voldoende kweldruk.  

Hydrologische knelpunten voor landgoederen 

Tussen 2020 en 2022 deden de vereniging Utrechts Particulier Grondbezit (UPG) met de provincie Utrecht, Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR) en waterschap Vallei & Veluwe (V&V) twee hydrologische analyseprojecten op de Utrechtse Heuvelrug. 

Deze projecten hebben in kaart gebracht welke hydrologische knelpunten er zijn voor landgoederen op de Utrechtse Heuvelrug. Maar ook welke oplossingsrichtingen er in het gebied zijn. Uit de projecten “De Heijgraaf e.o.” (gebied van Vallei en Veluwe) en “Broekhuizen e.o.” (gebied van HDSR) kwam een aantal mogelijke oplossingsrichtingen die de verdroging tegengaan. 

Onderzoek maakt onderdeel van Blauwe Agenda 

Deze partners werken ook aan de Blauwe Agenda van de Utrechtse Heuvelrug, waarin voor het gehele watersysteem van de Heuvelrug en flanken een kennisdocument en een gezamenlijke visie is opgesteld evenals een uitvoeringsagenda. Momenteel wordt gewerkt aan de uitvoering van het watersysteem robuuster maken. 

Tijd voor maatwerkoplossingen voor landgoederen 

De betrokken landgoederen, waterschappen en provincie vinden het belangrijk dat de gegeven oplossingsrichtingen voor landgoederen verder worden geconcretiseerd tot voorstellen in uitvoerbare maatregelen per landgoed en/of natuurterrein.  

Er wordt per september 2024 dan ook gestart met vervolgonderzoek wat gericht is op het ontwikkelen van maatwerkadvies voor de landgoederen rondom de Utrechtse Heuvelrug en haar flanken. Dit om de ecohydrologische situatie te verbeteren naar een robuust en toekomstbestendig watersysteem.  

Het onderzoek zal ook leiden tot advies over terrein-overstijgende maatregelen die nodig zijn in het projectgebied en als input dient voor de NPLG-processen.  

Meer weten? 

Wil je meer weten over dit project? Neem dan contact op met Maarten van Voorst Vader van UPG in het kader van de ‘Blauwe Ader’. m.vanvoorstvader@grondbezit.nl  

Onderzoek door Blauwe Agenda naar impact winterneerslag op de Utrechtse Heuvelrug

Het is je vast opgevallen, maar als gevolg van de extreme hoeveelheid neerslag van het afgelopen halfjaar zijn de grondwaterstanden op de Utrechtse Heuvelrug hoog. Voor de natuur is dat vaak goed nieuws, maar het kan ook leiden tot wateroverlast. 

Samen zorgen voor het water op de Utrechtse Heuvelrug 

Het samenwerkingsverband Blauwe Agenda werkt op de Utrechtse Heuvelrug aan een robuust en toekomstbestendig watersysteem, waarin alle waterfuncties een duurzame plek vinden.  

Klimaatscenario’s en hoog water 

Als onderdeel van de kennisontwikkeling heeft de Blauwe Agenda toekomstscenario’s laten berekenen wat de KNMI klimaatscenario’s voor het watersysteem van de Utrechtse Heuvelrug zouden kunnen betekenen. De klimaatscenario’s kennen een nogal grote bandbreedte, maar het stijgen van de grondwaterstanden als gevolg van de toename van de winterneerslag is daarbij altijd als belangrijk aandachtspunt benoemd.  

Sneller dan verwacht 

Het feit dat deze situatie zich nu al in deze omvang heeft voorgedaan is sneller dan werd verwacht. Dat is voor de Blauwe Agenda ook de reden geweest om samen met de waterschappen en gemeente Utrechtse Heuvelrug een onderzoek naar te starten. Het samenwerkingsverband wil op basis van recente metingen een beeld krijgen van de omvang van de stijging van de grondwaterstanden, maar ook van de dynamiek (hoe snel stijgt het grondwater en zakt het ook weer). Dit geeft een actueel beeld van de gebieden die gevoelig zijn voor hoge grondwaterstanden. Deze informatie wordt dan ook gebruikt bij de uitvoering van de Blauwe Agenda, zodat  daar waar nodig extra maatregelen kunnen nemen of aanpassingen kunnen doen om een toename van wateroverlast te voorkomen. 

Wil je meer weten over de Blauwe Agenda of aan welke maatregelen de agenda werkt?
Kijk op www.blauweagenda.nl  

Binnenlands Bestuur over de Blauwe Agenda

“De waterkoek vergroten”, zo schrijft Binnenlands Bestuur over de Blauwe Agenda. Een samenwerkingsverband gestart vanuit de samenwerkingsagenda vanuit Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Na 2 droge zomers in 2018 en 2019 werken overheden met grondeigenaren en terreinbeheerders op lokaal niveau aan klimaatrobuuste gebiedsinrichting. Dat betekent onder meer water vasthouden in plaats van afvoeren.

Lees het hele artikel om een beter beeld te krijgen van de Blauwe Agenda, de kwetsbaarheid van de natuur, over de onderzoeken die deze kwetsbaarheid in beeld brachten. En hoe nu gewerkt wordt aan oplossingen.

Lees het volledige artikel hier.

Samenwerking studenten Global Sustainability Science resulteert in 2 onderzoeken

In 2024 hebben bachelorstudenten van Global Sustainability Science van de Universiteit Utrecht gewerkt aan twee consultancy projecten, voor Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Ze werkten aan twee verschillende thema’s: klimaatadaptatie en vitale natuur enerzijds en duurzame mobiliteit anderzijds.

Duurzame mobiliteit:

1. Met als centrale onderzoeksvraag: hoe kan een modal shift van autogebruik naar duurzamere mobiliteitsopties op de Utrechtse Heuvelrug worden gefaciliteerd?Klik hier voor de eindrapportage.

Klimaatadaptatie en vitale natuur:

2. Met als centrale onderzoeksvraag: wat is het beleid van 14 gemeenten op de Utrechtse Heuvelrug op het gebied van afkoppelen? Klik hier voor de eindrapportage.

Werk mee aan groene, gezonde en klimaatbestendige steden en dorpen

Wilt u de leefomgeving in steden en dorpen groener, gezonder en klimaatbestendiger maken? Vraag dan subsidie van de Provincie Utrecht aan. Met deze subsidieregeling stimuleert de provincie Utrecht initiatieven op verschillende schaalniveaus en in verschillende fasen: van voorbereiding tot uitvoering van werkzaamheden.

Projecten die in aanmerking komen voor subsidie zijn bijvoorbeeld het vergroenen van bedrijventerreinen, het klimaatadaptief inrichten van sportvelden, of het aanleggen van groene speelplekken, pleinen, buurt-ontmoetingstuinen, voedselbossen. Of de aanleg van biodiverse groene daken vanaf 40 vierkante meter. Maar ook het uitvoeren van onderzoek, zoals bijvoorbeeld onderzoek naar klimaatbestendige bomen, of een bewustwordingscampagne vallen hieronder.

Lees hier alles over de subsidie.

Allereerste nieuwsbrief van de Blauwe Agenda verschenen

Wist je dat je op de Utrechtse Heuvelrug leeft op erg schoon drinkwater? We drinken hier niet alleen van met 2 miljoen inwoners, maar het is ook nog erg belangrijk voor de natuur, voor de landbouw en voor de landgoederen.

Op dit moment staat het water op de Utrechtse Heuvelrug onder druk. Door klimaatverandering is het vaker droog en op andere momenten erg nat. Dat levert problemen op voor de natuur, voor inwoners, voor landbouw en landgoederen.

Met de zogeheten Blauwe Agenda hebben we gekeken wat belangrijke problemen zijn voor deze groepen. Maar ook wat we daaraan kunnen doen. We zijn tot de conclusie gekomen dat we meer water in de bodem willen opslaan, meer water gaan vasthouden, wateroverlast willen beperken, we gaan water schoner maken en we gaan kijken waar we dit het beste kunnen doen om met alle groepen rekening te houden.

 

We roepen iedereen op om hier een bijdrage aan te leveren. Want, iedereen kan zorgen voor het water op de Utrechtse Heuvelrug. Of je nou water bespaart door korter of minder vaak douchen, je water opvangt op jouw landgoed om wateroverlast elders te voorkomen, je kiest voor regelbare stuwen op jouw perceel, je voor droogtebestendige inheemse planten in jouw tuin kiest, je op jouw vakantiepark aan de slag gaat met afkoppelen. Elke stap telt!

Wil je meer lezen over de plannen en projecten van de Blauwe Agenda?
Lees er meer over in de allereerste nieuwsbrief.

 

Samenwerking waterbeheerovereenkomst Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

Utrechts Landschap en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden slaan de handen ineen. Op 14 maart heeft heemraad bij HDSR, Bert de Groot en Saskia van Dockum, directeur-bestuurder bij Utrechts Landschap de waterbeheerovereenkomst getekend die deze samenwerking bekrachtigd.

Gezamenlijke waterbeheervisie
Hoe kunnen terreineigenaren en waterschappen elkaar versterken om gevolgen van de klimaatverandering, aantasting van biodiversiteit en waterkwaliteit het hoofd te bieden? Water- en natuurbeheer zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Neerslag- en droogterecords volgen elkaar in rap tempo op. Om hierop te anticiperen is er een gezamenlijke waterbeheervisie opgesteld. Het doel van deze beheervisie is om de kwaliteit en kwantiteit van het oppervlaktewater voor natuur en landschap te behouden en waar mogelijk te verbeteren. Deze visie vormt daarnaast een blauwdruk voor de waterbeheerplannen die zijn opgesteld voor landgoed Oostbroek, de Niënhof, Schoonoord, Bunzing, Blikkenburg en Wulperhorst.

In samenspraak
De waterbeheervisie en de bijbehorende waterbeheerplannen zijn in samenspraak opgesteld. Jaarlijks gaan beide partijen het veld in om te monitoren of maatregelen voor verbeterde waterberging en infiltratie, optimaliseren van water- en natuurkwaliteit, conform het beschreven streefbeeld zijn en welke acties wenselijk zijn om tot verbetering te komen. Hiermee is de jaarlijkse schouw niet meer leidend in het beheer maar de streefbeelden die we in samenspraak hebben vastgesteld in de beheerovereenkomst.

De Blauwe Agenda
Utrechts Landschap en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden zijn partners in de Blauwe Agenda en gaan dus nu ook in het dagelijks beheer meer samenwerken. Tijdens het stuurgroep overleg van de Blauwe Agenda werd de waterbeheerovereenkomst tussen beide partijen getekend, die de samenwerking bekrachtigt.

Inwonersbijeenkomst Verdroging van de Heuvelrug op 8 maart in Leersum

Verdroging van de Heuvelrug. Echt waar, met al die nattigheid van afgelopen maanden? Jazeker, denk nog maar eens terug aan die droge hete zomer. Sterven onze bossen door gebrek aan (grond)water? In Nederland hebben we in de loop der eeuwen een prachtig systeem gemaakt om water af te voeren, met greppels, slootjes en vaarten. Terwijl we dat lokaal gevallen regenwater tegenwoordig zo hard nodig hebben om het grondwater op peil te houden. Hier op de heuvelrug is het hele samenspel van grondwater, kwelwater en oppervlaktewater complex, door de hoogteverschillen.

Daarom organiseren het Dorpsnetwerk Leersum en de Vereniging voor Dorp en Natuur Amerongen – Leersum een informatieve avond over water en verdroging op de Heuvelrug.

Piet Verdonschot (emeritus-hoogleraar water ecologie Wageningen) weet heel boeiend te vertellen over het grondwater, de tekorten, de stromingen en de relatie met het oppervlaktewater.

Bert de Groot (hoogheemraad van Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden) vertelt over de plannen om verdroging tegen te gaan, zoals veel betrokken partijen samen afgesproken hebben in “De Blauwe Agenda”.

Ineke Vrij van de werkgroep Heuvelrugtuinen van Dorp en Natuur, gaat kort in op wat we zelf kunnen doen tegen verdroging.

Na de pauze is er een paneldiscussie met o.a. deskundigen van de Blauwe Agenda, Staatsbosbeheer (SBB), het Utrechts Particulier Grondbezit en de Land- en Tuinbouworganisatie LTO.

Informatie:

Datum: 8 maart om 19.30

Locatie: De Binder, Leersum

Prijs: aan de avond zijn geen kosten verbonden

Tijd: Zaal open vanaf 19:15,

Aanmelden: vol=vol Aanmelden (i.v.m. stoelen) per mail naar wateravond@dorpennatuur.nl

op vrijdag 8 maart 2024 om 19:30 uur in De Binder, Leersum.

 

De Blauwe Agenda

Deze avond is verbonden aan de Blauwe Agenda, een samenwerkingsverband waar Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug één van de samenwerkingspartners is.  Want de grondwatervoorraad in het park staat onder druk. Dat levert verschillende problemen op voor de natuur én voor veel verschillende groepen (denk aan agrariërs, ondernemers, landgoedeigenaren, natuurbeschermers). De Blauwe Agenda is een samenwerkingsverband en biedt een visie op hoe de problemen van het water op de Heuvelrug kunnen worden aangepakt. Samen werken we aan een duurzaam en veerkrachtig watersysteem. Draag je ook bij aan het watersysteem voor de toekomst? Kijk op deze informatiepagina en zie wat jij kunt doen.