Het afgelopen jaar zijn er weer veel mooie Heuvelrugtuinen bij gekomen en we hopen dat dat er in 2024 alleen maar meer worden! Op dinsdag 26 maart kijken we daarom graag met z’n allen vooruit naar de activiteiten voor dit jaar. We nodigen je van harte uit voor deze Heuvelrugtuinen bijeenkomst, voor lokale groepen, bewonersinitiatieven en gemeenteambtenaren uit de deelnemende gemeenten Baarn, Soest, Amersfoort, Leusden, De Bilt, Utrechtse Heuvelrug, Woudenberg, Zeist, Rhenen en Veenendaal.  

Heuvelrugtuinen

Een Heuvelrugtuin is een stukje Nationaal Park in eigen tuin. Deze bestaat voor minstens 60% uit groen, er wordt gifvrij getuinierd, het biedt beschutting voor vogels en insecten en je vindt er planten die passen in de omgeving van het Nationaal Park. Zo levert de tuin een positieve bijdrage aan het klimaat, de lokale biodiversiteit en het draagt bij aan voldoende drink- en grondwater.

Dit jaar hebben we de intentie om het project Heuvelrugtuinen uit te te rollen in drie nieuwe gemeenten (Soest, Amersfoort en Leusden). Een mooie uitdaging om 2024 mee te beginnen!

Dit staat er 26 maart in ieder geval op het programma: 

• Toelichting op het plan voor 2024 en wat jouw organisatie daar aan kan bijdragen
• Presentatie van de menukaart (incl. materialen)
• Uitwisselen van ervaringen van lokale groepen over eigen Heuvelrugtuinen initiatieven: wat waren successen en wat waren leerpunten?
• Een discussie over hoe je andere doelgroepen kunt bereiken. Ter inspiratie presenteren we een casus uit Rhenen (samenwerking met een corporatie)
• Het delen van inzicht over hoe we elkaar kunnen versterken in de uitvoer van het programma
• En natuurlijk een netwerkmoment om elkaar weer te ontmoeten!

Laat je het ons weten als je erbij bent via het aanmeldformulier?

Praktische info  

Datum: 26 maart 2024

Tijd: 19:00 tot 21:00

Locatie: Kinderboerderij ’t Woelige Nest in Driebergen (Boterbloem 3)

Een Heuvelrugtuin bestaat voor 60% uit groen en je vindt er planten die passen in de omgeving van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug: de inheemse planten. Heuvelrugtuinen werkt samen met een aantal tuincentra en kwekerijen, waar je inheemse planten kunt kopen. Eén van die kwekerijen is Kwekerieje. Deze kleinschalige, gifvrije kwekerij wordt gerund door Lilian. Zij hoopt met haar kwekerij bij te dragen aan de biodiversiteit in Nederland én ze wil laten zien dat tuinieren met inheemse planten helemaal niet moeilijk is.

Inheemse planten zijn onze wilde planten. Het zijn de soorten die, zonder menselijk ingrijpen, al eeuwenlang in Nederland groeien. Inheemse planten zijn bikkels die zich optimaal hebben aangepast aan de bodem en klimaat en hebben daardoor minder verzorging nodig. Mits ze op de juiste plek staan natuurlijk. In de loop der tijd zijn zelfs onze planten en dieren op elkaar afgestemd geraakt. De hommel weet precies wanneer de lekkerste bloemen in bloei staan. Er zijn zelfs insecten die alleen maar op één specifieke bloem vliegen!

Lilian weet als geen ander dat je je tuin én de natuur een plezier doet door te kiezen voor inheemse planten. Zij kweekt allerlei verschillende soorten inheemse planten en verkoopt deze in haar webshop. Bijzonder aan de planten van Kwekerieje is dat veel van de planten in verkoop niet alleen inheems zijn, maar ook eetbaar. Lilian vertelt: “Onze overgrootoma’s wisten precies welke planten zij moesten plukken en konden eten, maar die kennis is helaas bij veel mensen verloren gegaan. Ook zijn we vergeten hoe die planten smaken, dus moeten we daar nu vaak weer aan wennen als we zo’n  eetbare inheemse plant proeven.” Wilde cichorei is bijvoorbeeld zo’n inheemse plant die je ook prima kunt eten. Het is familie van de witlof, dus het smaakt wel wat bitter. Lilian legt in haar webshop uit welke delen van de cichorei je kunt en hoe te gebruiken in jouw keuken.

Steenanjer is een van de persoonlijke favorieten van Lilian. Deze prachtige winterharde en groenblijvende plant staat op de Rode Lijst van planten. In het wild moet je dus goed zoeken. De plant bloeit erg lang en uitbundig, tot en met oktober zelfs met kleine roze bloemen. Goed om te weten dat de plant alleen bloeit als je af en toe goed snoeit. Zonder snoei wordt de plant wel breed, maar mist de mooie roze bloemen. En die zijn juist zo lekker voor bijen, hommels, vlinders en jezelf! Want ook deze plant is eetbaar, al moet je er wel je best voor doen om de bloemblaadjes te plukken als eetbare decoratie.

Op haar Instagram @kwekerieje deelt ze tips over het eten van planten én tips voor in je tuin.

Meer informatie over Kwekerieje en de webshop kun je vinden op www.kwekerieje.nl. Voor meer informatie over (tuinieren met) inheemse planten kun je ook terecht op onze website.

Samen natuurlijk en gebiedseigen leren tuinieren; Tover jouw tuin om tot een Heuvelrugtuin onder begeleiding van heuvelrugtuincoach Barbara van de Sande. Tijdens 5 fysieke bijenkomsten en 5 online e-learning modules.

Deze cursus is ontwikkeld voor de beginnende natuurlijke tuinier op de Utrechtse Heuvelrug. Je krijgt een overzicht van en inzicht in de belangrijkste principes van natuurlijk en gebiedseigen tuinieren. Verder krijg je uiteraard allerlei handige tips mee om zelf aan de slag te gaan. Want zelf ervaren is toch echt de beste én leukste manier om tuinieren in de (steeds groenere) vingers te krijgen. Zo leer je bijvoorbeeld die planten uitzoeken die het in jouw tuin extra goed zullen doen en weet je straks hoe je het nuttige insecten naar hun zin maakt. Aan het eind van de cursus staat niets jou meer in de weg om van jouw tuin een heerlijke Heuvelrugtuin te maken!

Waarom een Heuvelrugtuin?
Een groene, gezonde en prettige tuin die past in de unieke omgeving van de Utrechtse Heuvelrug, dat is een Heuvelrugtuin. Maarn Maarsbergen Natuurlijk i.s.m. Studio Hiernaast nodigt inwoners van Utrechtse Heuvelrug e.o. uit om van hun eigen tuin een Heuvelrugtuin te maken. Zo zorgen we namelijk samen voor een betere leefomgeving voor nu en later. Tegelijkertijd beschermen en versterken we de prachtige natuur die het gebied rijk is.

• Wanneer: 5 woensdagavonden van 19:30 tot 21:30
• Waar: Dorpshuis Twee Marken Maarn.
• Vergoeding zaalhuur: Niet leden €30,-/Leden €15
  (Lidmaatschap Maarn Maarsbergen Natuurlijk gezin €10,- per jaar)

Wil je meer informatie of je aanmelden? Mail naar contact@studiohiernaast.nl

Natuurlijk tuinieren is goed voor de biodiversiteit, het klimaat in je tuin en ziet er ook nog eens gevarieerd en vrolijk uit, maar hoe doe je dat? Baarn en Soest liggen op de Utrechtse Heuvelrug en door o.a.  IVN, Natuur en Milieufederatie Utrecht en Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug is een digitale cursus “Jouw Heuvelrugtuin” opgezet. Vrijwilligers organiseren 5 bijeenkomsten waar inspiratie, kennis en inzichten gedeeld worden om de digitale cursus te begeleiden, deze vinden plaats in maart en april.

De cursusavonden vinden plaats bij De Groene Inval en omdat de gemeente Baarn en De Groene Inval de kosten voor de locatie dragen zijn er voor de deelnemers geen kosten verbonden voor hun deelname aan de cursus.

De cursusdata zijn:

• Woe 13  maart 19.30-21.00 uur
• Woe 27 maart 19.30-21.00 uur
• Za 6 april excursie 10-11.30 uur
• Woe 17 april 19.30-21.00 uur
• Woe 24 april 19.30-21.00 uur.

Meer informatie en aanmelden gaat via info@degroeneinval.nl.

Noëlle Sant uit Baarn was de 500e cursist van de online cursus ‘Jouw Heuvelrugtuin’. Zij won een inheems plantenassortiment voor in haar tuin en kon deze uitzoeken bij tuincentrum Vanderhoogt in Soest. Noëlle was erg positief verrast door dit nieuws. Ze had zich opgegeven voor de online cursus om wat tips te krijgen voor het verder vergroenen van haar tuin. Sant: “Baarn is een onderdeel van de Utrechtse Heuvelrug heb ik inmiddels geleerd, en het idee is om een groen lint te vormen langs de hele Heuvelrug. Dit helpt de insecten, zoals bijen en vlinders, en de vogels om genoeg te eten te vinden en te overleven’. Het is belangrijk om zoveel mogelijk inheemse planten en struiken te gebruiken omdat de dieren daar het meest aan hebben. Naast de online cursus doet Noëlle Sant ook mee aan de Heuvelrugtuin cursus die in de Groene Inval wordt gegeven. ‘Erg leuk om met elkaar ervaringen te delen over onze tuinen’.

De 500ste online cursist mocht als beloning inheemse planten en struiken uitzoeken bij het tuincentrum Vaarderhoogt in Soest, die speciaal inheemse planten in het assortiment heeft. De uitgezochte planten gaan binnenkort de grond in. ‘Hopelijk hebben de dieren hier de komende jaren veel plezier van, en daarmee ik ook’, aldus Sant.

Wil jij ook de online cursus volgen? Kijk dan hier voor meer informatie.

Op 4 november vond in de wijk Couwenhoven een mooie plantdag plaats die niet alleen bewoners inspireerde om hun tuinen en balkons te vergroenen, maar ook de opening van de gemeenschappelijke binnentuin van de wijk markeerde. In samenwerking met de Boswerf, het Trefpunt Couwenhoven, Gemeente Zeist en Heuvelrugtuinen zijn er veel inheemse planten uitgedeeld en de grond in gegaan.

Met oog voor het belang van de natuur en de wens om de leefomgeving te vergroenen, bood Heuvelrugtuinen op deze plantdag kosteloos tuinadvies aan bewoners. Vragen liepen uiteen van snoei advies voor specifieke planten tot inrichtingsadvies voor een hele tuin.

Mensen kregen direct een inheemse Heuvelrug plant mee, zodat het vergroenen op dezelfde dag nog kon beginnen. Ook wethouder Wouter Catsburg heeft een Heuvelrug plant in zijn tuin staan. De planten zijn gesponsord door Kwekerij Griffioen Wassenaar. De keuze voor inheemse planten zorgt ervoor dat de biodiversiteit wordt versterkt en dat lokale flora en fauna worden gestimuleerd. Hiermee draagt de plantdag niet alleen bij aan een groenere omgeving in Couwenhoven, maar ook aan versterking van het ecosysteem op de Utrechtse Heuvelrug.

Ben je benieuwd wat jij kunt doen om van jouw tuin een Heuvelrugtuin te maken? Of benieuwd naar andere activiteiten? Kijk dan op jouwheuvelrugtuin.nl 

Op woensdag 15 november verzorgen Elies Arps en Frederike van der Kooy een avond over project Heuvelrugtuinen bij Groei&Bloei Zeist. Elies werkt bij IVN Natuureducatie en stond samen met Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en de Natuur & Milieufederatie Utrecht aan de basis van dit succesvolle project. Frederike is eigenaresse van Biodiversituin en ontwerpt buitenruimtes die in balans zijn met de natuur. 

Heuvelrugtuinen biedt mensen die in of rond het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug wonen de kans om van hun tuin een stukje nationaal park te maken. Een Heuvelrugtuin bestaat voor minstens 60% uit groen, er wordt gifvrij getuinierd, biedt beschutting voor vogels en insecten en je vindt er planten die passen in de omgeving van het Nationaal Park. Daarmee levert de tuin een positieve bijdrage aan het klimaat, de lokale biodiversiteit en voldoende schoon drink- en grondwater.

Wil je meer weten over de achtergrond, geologie en biodiversiteit in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug? En over hoe je daar met een Heuvelrugtuin aan bij kunt dragen? Bewoners van gemeente Zeist zijn van harte welkom om naar de lezing van Groei en Bloei te komen, op woensdagavond 15 november 20.00 uur a.s. in de Noorderlichtkerk in Zeist. Tijdens deze avond bieden we inspiratie om aan de slag te gaan en is er alle ruimte om vragen te stellen.

Eind oktober gaan we van start met de aanleg van onze prachtige tuin achter Flat 20. En we hebben jouw hulp nodig! Of je nu een groene vingers hebt of gewoon graag wilt bijdragen aan een gezellige buurt, jouw hulp is meer dan welkom in de komende periode.

Jolanda Verweij kweekt als vrijwilliger bij de Groene Inval bijna 100 verschillende soorten inheemse planten. Ze verkoopt deze planten om mensen te stimuleren hun tuin te vergroenen met planten die thuishoren in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. De mensen kunnen op die manier hun eigen Heuvelrugtuin creëren en dragen zo bij aan het versterken van de biodiversiteit in het Nationaal Park. Dit initiatief van Jolanda loopt erg goed en trekt een breed publiek aan. Ze hoopt met haar actie nóg meer tuiniers en andere voorbeeld Heuvelrugtuinen te inspireren.

Toen Jolanda een jaar geleden begon als vrijwilliger bij de Groene Inval besloot ze de heemtuin onder handen te nemen. Ze maakte een plan voor de tuin, haalde alle planten eruit en creëerde vakken met naambordjes voor de planten. Ze begon met zaaien en gifvrij opkweken van inheemse planten. Het opkweken was een succes en binnen no-time waren er genoeg planten om de vakken vol te zetten. In het midden van de vakken werd een wild stuk gemaakt, waar de planten door elkaar kunnen groeien. Hier groeien bijvoorbeeld bloemen die aantrekkelijk zijn voor bijen. Een goed voorbeeld van een Heuvelrugtuin!

Het zaaien en opkweken van planten ging zo goed, dat er eigenlijk te veel planten voor de heemtuin waren. Jolanda had al ervaring met het verkopen van zaden en besloot het overschot aan planten te koop aan te bieden. De plantjes staan in kratten op een tafel bij de ingang van de Groene Inval. Bij de planten staat een bordje met de naam en foto van de plant en informatie over de standplaats, voor welke insecten de plant aantrekkelijk is en eventueel iets over medicinaal gebruik van de plant. Tuiniers kunnen tijdens openingstijden van de Groene Inval de inheemse plantjes komen halen. Ze betalen hier € 1,50 per plantje voor en rekenen af via een QR-code. De verkoop loopt van begin april tot eind oktober.

Er is veel animo voor de inheemse plantjes. Zo zijn er dit jaar al ruim 500 planten verkocht! De actie van Jolanda is heel toegankelijk voor mensen en relatief goedkoop. Ook is er keuze genoeg: Jolanda kweekt inmiddels bijna 100 verschillende soorten planten. Beginnende tuiniers komen langs en vragen meteen om tips voor hun tuin, terwijl de meer ervaren tuiniers juist komen kijken of er weer een nieuwe soort plant is opgekweekt die ze kunnen toevoegen aan hun tuin. Soms nemen mensen 1 plantje mee, maar mensen nemen ook wel eens 20 plantjes tegelijk mee.

Ook voor de deelnemers aan de cursus Jouw Heuvelrugtuin, die gestart is op 2 oktober bij de Groene Inval, zijn de plantjes erg interessant. In deze cursus leren de deelnemers onder begeleiding van coaches Quirien Kosters-Geertzema en Martina Boom natuurlijk en gebiedseigen tuinieren. Na afloop van een inspirerende cursusdag kunnen de deelnemers een paar plantjes kopen en meteen thuis aan de slag met hun eigen tuin. Ben jij ook geïnteresseerd in zo’n cursus? Je kunt vanuit huis en op geheel eigen tempo de gratis online cursus Jouw Heuvelrugtuin volgen. Klik hier voor meer informatie over de online cursus.

Jolanda trekt het initiatief met veel plezier en ziet potentie in de actie. Ze wil nóg meer mensen bereiken en inspireren. Ook hoopt ze dit uit te kunnen rollen naar andere locaties op en rond de Utrechtse Heuvelrug, door de planten bijvoorbeeld op te kweken voor andere locaties en daar neer te zetten. Heb je hier interesse in? Neem dan contact op met Jolanda via 06-10592573.

Heuvelrugtuinen is een initiatief van Nationaal Park Utrecht Heuvelrug, Natuur en Milieufederatie Utrecht en IVN Natuureducatie en wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van verschillende Heuvelruggemeenten, Waterschap Vallei en Veluwe en diverse trouwe sponsoren.