Kennisbank Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug

Door: Flux Landscape Architecture

De Heuvelrug barst zo’n beetje uit z’n voegen. Er zijn momenten dat het zo druk is dat het padensysteem net zo intensief gebruikt wordt als de Utrechtse binnenstad. Afspraken tussen het Rijk en de provincies zorgen ervoor dat er veel nieuwe bos aangeplant moet worden. Deze studie kijkt naar de belangrijkste uitdagingen op de Heuvelrug en hoe die op te lossen. Deze uitdagingen gaan over de verstoorde waterbalans, druk van recreatie, versnipperde natuur en 75.000 nieuwe woningen die gebouwd moeten worden.

Klik hier voor de volledige rapportage

Klik hier voor de 10pager

Door: O+BN, in opdracht van Utrechts Landschap

Er is onderzoek gedaan naar de invloed van stikstof op habitats in de Veluwe (Natura 2000-gebied). Hoewel er verwacht wordt dat stikstof ook invloed heeft op de bodem en vegetatie op de Utrechtse Heuvelrug, is het onbekend wat deze invloed precies is. Bij de Veluwe weten ze dit wel, maar er zijn verschillen tussen beide gebieden, zoals bodemopbouw en morfologie. Het is dus de vraag welke kennis die is opgedaan uit het onderzoek op de Veluwe ook bruikbaar is voor de Utrechtse Heuvelrug en wat er nodig is om deze kennis te ‘vertalen’ naar de Utrechtse situatie. Dit rapport geeft daar inzicht in.

Klik hier voor de volledige rapportage.

Door: Wageningen University & Research

Het Nederlandse bos stond de afgelopen jaren continu in de aandacht. Tijdens de COVID-19-pandemie was het de plek bij uitstek om te ontspannen en in de strijd tegen klimaatverandering rekenen we op het bos om CO2 vast te leggen in hout en bodem. Daarnaast waren er de droge zomers van 2018-2020, waarvan de effecten op het bos voor iedereen merkbaar waren. De Nederlandse Bosinventarisatie heeft als doel om de huidige staat van het Nederlandse bos in kaart te brengen en de ontwikkelingen over de tijd te volgen. Dit is het eindrapport van de Zevende Nationale Bosinventarisatie, uitgevoerd in 2017-2021.

Klik hier voor het volledige rapport.

Door: Planbureau voor de Leefomgeving en Wageningen University & Research

Het PBL brengt tweejaarlijks in beeld hoe de leefomgeving in Nederland ervoor staat. In deze studie wordt dieper ingegaan op het thema “Natuur en biodiversiteit”. De studie richt zich op twee vragen:

1) Terugkijkend: In hoeverre zijn de doelen van het natuur- en biodiversiteitsbeleid in de periode 2010-2020 gehaald, zowel wat betreft de mondiale doelen van het VN-verdrag en de doelen van de Europese biodiversiteitsstrategie als de daarmee samenhangende nationale doelen? Welke lessen kan Nederland hiervan leren voor toekomstig beleid?

2) Vooruitkijkend: Welke betekenis hebben de doelen van de nieuwe mondiale en Europese biodiversiteitsstrategieën voor de periode 2020-2030 voor het Nederlandse natuurbeleid?

Klik hier voor het volledige onderzoek

Door: Ir. W. Delforterie, Bosgroepen. In opdracht van Stichting het Utrechts Landschap

In Nederland is de ambitie opgesteld om in 2030 het bosareaal met 10% uit te breiden. Echter, ruimte is schaars, waardoor nieuw bosareaal moet worden afgewogen tegen andere functies en verschillende natuurdoelen. Deze studie doet een ruimtelijke verkenning voor nieuwe klimaatbossen Kromme Rijn en Veenweidegebied om een beeld te krijgen van:

1) De mogelijkheden voor de aanleg van klimaatslim bos.

2) De potentie voor CO2-vastlegging in deze bossen. Een nevendoel hierbij is het ontwikkelen van een methode voor het uitvoeren van een ruimtelijke verkenning om te komen tot geschikte boslocaties, die ook door voor andere landschapstypen en/of provincies toepasbaar zal zijn.

Klik hier voor het volledige onderzoek

Studentenproject in opdracht van: NPUH

Studenten van Aeres Hogeschool gaan in op de vraag hoe de door coronadrukte veroorzaakte stress effecten op de ree kunnen worden verminderd of weggenomen. Het rapport analyseert vier potentiële maatregelen:

1) recreanten onderzoek,

2) campagne om de kennis van mensen te vergroten,

3) uitdelen van belletjes voor aan de halsbanden van honden,

4) ontwerpen van natuurlijke barrières.

Klik hier voor het volledige rapport

Door: Koen Arts, Liesbeth Bakker, Arjen Buijs in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Verandering van het klimaat en de wereldwijde afname van de biodiversiteit maken een breder natuurbeleid noodzakelijk. Meer ruimte voor natuurlijke processen, rewilding, kan daar deel van uitmaken. Maar is rewilding wel mogelijk in Nederland, een land waarin alles gepland, gereguleerd en geordend is; waarin de mens alles bepaalt? In de essaybundel, tot stand gekomen op verzoek van de Tweede Kamer en in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, komen verschillende schrijvers aan bod die hun visie geven op de ecologische, bestuurlijke en maatschappelijke mogelijkheden van rewilding. In de bundel zijn ook tien aansprekende voorbeelden opgenomen van ontwikkelingen op het gebied van rewilding.

Klik hier voor het document

Door: Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur

Wereldwijd, ook in Nederland, gaat de natuur in zorgwekkend tempo achteruit. En dat terwijl natuur een bestaansvoorwaarde is voor de mens. De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur onderzocht voor dit rapport of het bestaande natuurbeleid van de Rijksoverheid toereikend is en zo nee, welke koerswijzigingen nodig zijn. Hun conclusie? Het Nederlandse natuurbeleid schiet tekort. In dit rapport lees je waarom dat zo is en wat we kunnen doen om dat te overkomen.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van: NPUH en Staatsbosbeheer 

Studenten van de universiteit Utrecht gaan in dit rapport in op wat de invloed is van verschillende bosbeheer methodes op de gezondheid van een beheerd bos ten opzichte van oerbos. Dit wordt gedaan aan de hand van het aantal plantensoorten, de Shannon-Wiener index en de DBH verdeling.

Klik hier voor het volledige onderzoek

Studentenproject in opdracht van: NPUH 

Er leven meer dan honderd vogelsoorten en vele zoogdieren in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Deze worden dus direct beïnvloed door de manier waarop de mens het nationaal park beheert. Daarom gaan studenten van de universiteit Utrecht in dit rapport in op de vraag welk effect verschillende bosbeheertypen hebben op de verschillende diersoorten.

Klik hier voor het volledige onderzoek

Studentenproject in opdracht van: NPUH 

De Fallopia Japonica (Japanse Duizendknoop) is één van de meest invasieve plantensoorten ter wereld. De plant creëert problemen voor de biodiversiteit in de omgeving en de wortels beschadigen asfalt in de buurt. Daarom is goed management en controle rondom de plant essentieel voor het behouden van een gezond ecosysteem. Deze studie van studenten van de universiteit Utrecht draagt daaraan bij door te onderzoeken wat de invloed van licht is op de groei van de Japanse Duizendknoop op de Utrechtse Heuvelrug.

Klik hier voor het volledige onderzoek

Studentenproject in opdracht van: NPUH 

Voedselbossen zijn een natuurinclusieve landbouwtechniek. Het is goed voor de bodem, waar een hogere mate van biodiversiteit in ontstaat dan bij traditionele landbouwtechnieken, zoals schimmels, wormen en insecten. Echter, er is nog relatief weinig over bekend. Daarom proberen studenten van de universiteit Utrecht in dit rapport antwoord te krijgen op de vragen of er een significant verschil is in de aanwezigheid van regenwormen en of er een significant verschil is in de functionele diversiteit van de regenworm-soort tussen eenjarige en zesjarige voedselbossen.

Klik hier voor het volledige onderzoek

Door: Esther van der Meer (masterscripie onderzoek Wageningen Universiteit)

Door de langere periodes van droogte zijn de Nederlandse bossen kwetsbaar, vooral op hoger gelegen plekken met zandbodems. Dit onderzoek gaat in op het concept resilience en past het toe op bossen die op hoger gelegen zandgronden ligt (zoals de Utrechtse Heuvelrug). Het onderzoek resulteert in een set richtlijnen die de droogte resilience versterken. Een droogtebestendig bosontwerp kan verstoringen overkomen door de boskwaliteit te verbeteren door diversiteit, connectiviteit, variabiliteit en redundantie.

Klik hier voor het volledige onderzoek

Door: Blauwe Agenda  

De Utrechtse Heuvelrug is een rijke bron van een grote hoeveelheid helder en schoon water, dat o.a. voor de natuur, landbouw en drinkwaterwinning gebruikt wordt. Echter, het watersysteem staat onder druk. Daarom is in de zomer 2022 een ambitieagenda vastgesteld die uiteenzet hoe een robuust en toekomstbestendig watersysteem eruit ziet. In deze uitvoeringsagenda wordt de wijze beschreven waarop de ambitie tot uitvoering gebracht wordt.

Klik hier voor het document.

Door: H+N+S Landschapsarchitechten

De Utrechtse Heuvelrug is een rijke bron van een grote hoeveelheid helder en schoon water. Regen infiltreert in de zandige bodems boven op de Heuvelrug en komt in de lagergelegen flanken als kwel weer naar boven. Het water van de Heuvelrug dient vele functies, zoals voor de landbouw, de natuur en drinkwater. Echter, door klimaatverandering en de actuele visie op circulariteit, integraliteit en duurzaamheid is er aanleiding om de huidige situatie opnieuw te beschouwen. In dit ambitiedocument worden een visie en ambities geformuleerd om zo het gemeenschappelijke doel van een robuust en toekomstbestendig watersysteem te realiseren.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH

De natuur binnen het NPUH wordt steeds meer blootgesteld aan de negatieve effecten van waterstress, zoals waterschaarste, droogte en overstromingen. Voro veel landeigenaren is het nog onduidelijk hoe hiermee om te gaan, welke ecosysteemdiensten er geleverd worden, en wat voor financieringsmodellen erachter kunnen zitten. Daarom gaat dit rapport in op de vraag: “Hoe kan de de Stichting NPUH verschillende typen grondeigenaren beter ondersteunen bij het oplossen van de problemen die zij ondervinden bij hun werk om de kwaliteit van zowel natuur als cultureel erfgoed te behouden, met een focus op watergerelateerde vraagstukken?”.

Klik hier voor het document

Door: Eelerwoude (in opdracht van Federatie Particulier Grondbezit)

Rondom Maarsbergen liggen de landgoederen Het Kombos, Anderstein, Maarsbergen en Huis te Maarn (KAMM-landgoederen). Deze landgoederen kampen in toenemende mate met verdroging. Dit rapport beschrijft het hydrologisch onderzoek dat gedaan is om het hydrologisch functioneren in kaart te brengen. Het onderzoek geeft antwoord op de volgende vier vragen:

1. Wat is de droogteproblematiek binnen landgoed Het Kombos en landgoed Anderstein?
2. Hoe functioneert het ecohydrologische systeem binnen het onderzoeksgebied?
3. Welke hydrologische knelpunten en oorzaken van deze knelpunten zijn aanwezig in het onderzoeksgebied?
4. Welke (praktische) maatregelen zijn mogelijk om verdroging binnen landgoed Het Kombos en landgoed Anderstein tegen te gaan?

Klik hier voor het document.

Studentenproject in opdracht van NPUH

In de Blauwe Agenda en in enkele andere rapporten worden verschillende voorstellen gedaan om de Utrechtse Heuvelrug klimaatadaptiever te maken. Maar daar is ruimte voor nodig en dat is maar beperkt beschikbaar. Het combineren van de klimaatadaptatie-transitie met andere transities kan daarbij helpen om op die manier het grondgebruik zo efficiënt mogelijk in te zetten. Daarom onderzoeken studenten van de Universiteit Utrecht welke klimaat adaptatie maatregelen het best ingezet kunnen worden voor zowel klimaat adaptatie als de landbouw- en natuurtransities.

Klik hier voor het document

Door: Deltares

Wat als de extreem zware neerslag met verwoestende gevolgen in juli 2021 elders in Nederland was gevallen? Onderzoekers van Deltares kwamen tot de conclusie dat als de regenval noordelijker en westelijker was komen te liggen, dit in het getroffen gebied tot grootschalige en vooral ook langdurige (meer dan een week) wateroverlastsituaties zou leiden. Plaatselijk zou dit doorbraken van regionale of zelfs primaire waterkeringen tot gevolg kunnen hebben. Dat is iets waar ook op de Utrechtse Heuvelrug rekening mee gehouden moet worden, bijvoorbeeld bij de bepaling waar nieuwe woonwijken gebouwd gaan worden.

Klik hier voor het document

Door: STOWA

Hoe beschermen we Deltaland Nederland tegen de gevolgen van klimaatverandering? Hoe spelen we in op de effecten daarvan: langdurige droogte, extreme neerslag, hoge rivierafvoeren en toenemende verzilting? En hoe zorgen we in dit licht voor een goede ecologische waterkwaliteit? Er wordt voortdurend nieuwe kennis ontwikkeld om deze vragen te kunnen beantwoorden. Om ervoor te zorgen dat deze kennis zich verspreidt, zijn weg vindt naar waterbeheerders en optimaal wordt benut, laat STOWA ‘Deltafacts’ opstellen. Deltafacts zijn online kennisdossiers met een korte, krachtige samenvatting van de ‘state of the art’ kennis over een bepaalde kennisvraag op het gebied van waterbeheer, klimaatverandering en waterkwaliteit.

Klik hier om naar de Deltafacts te gaan.

Door: NKWK KBS

In dit onderzoek wordt uitgelegd hoe gemeenten klimaatadaptatie kunnen koppelen aan drie andere grote opgaven: de energietransitie, de nieuwbouwopgave en de cyclus van groot onderhoud en renovatie. De handreiking geeft een overzicht, signaleert kansen en knelpunten, geeft concrete handvatten en voorbeelden, en verwijst naar achtergronddocumentatie.

Klik hier voor het document

Door: Alliantie Financiële prikkels

De Beleidsmixer is een routewijzer die managers en gemeentebestuurders structuur biedt om beslissingen te nemen over financiële prikkels rondom klimaatadaptatie. Deze routewijzer zet helder op een rij wat de argumenten zijn om een prikkel wel of niet in te zetten. Ook laat hij duidelijk zien wat het verband is tussen communicatieve, financiële en juridische prikkels en hoe deze elkaar kunnen versterken. De beleidsmixer is gebaseerd op pilots in Enschede, Werkregio Noord Veluwe, Dordrecht, Hoogheemraadschap Delfland en Waterschap de Dommel.

Klik hier voor het document

Door: Hydrologic en Acacia Water

Het watersysteem speelt een belangrijke rol op de Heuvelrug voor de natuur, drinkwater en landbouw. Als gevolg van klimaatverandering en de toenemende druk op watergebruik is dit echter niet langer vanzelfsprekend. Deze studie verschaft inzicht in de effecten van potentiële maatregelen die bijdragen aan het creëren van een robuust en toekomstbestendig watersysteem.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van: NPUH 

Er zijn vele verschillende methodes voor het beheer van natuur. Deze methodes zijn vaak gelinkt aan een enkel doel, maar wanneer het doel is om twee of meer complexe problemen op te lossen, is er weinig bekend over wat de optimale methode is of welke uitdagingen er komen kijken bij de implementatie van deze methode. Daarom gaan studenten van de universiteit Utrecht in dit rapport in op de combinatie van de twee doelen ‘mitigeren van klimaatverandering’ en ‘behouden van biodiversiteit’ en onderzoekt wat de uitdagingen zijn die komen kijken bij het toepassen van natuurbeheermethodes.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van: NPUH 

Door de droogte in de afgelopen jaren is het grondwaterpeil gedaald. In Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug leidt dit tot nieuwe uitdagingen, wat versterkt wordt doordat er in dit gebied verschillende grondtypes en landschappen zijn en er een hoogteverschil is. Studenten van de universiteit Utrecht geven in dit rapport inzicht in hoe de Utrechtse Heuvelrug behouden kan worden en in welke mate verschillende factoren het grondwaterpeil beïnvloeden om zo een droogte-robuust systeem te creëren.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van: NPUH

Door de droogte in de afgelopen jaren is het waterpeil in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug gedaald, waardoor de landbouwgebieden op de flanken van de Utrechtse Heuvelrug steeds meer onder druk staan. Daarom hebben studenten van de universiteit Utrecht onderzocht wat de effecten van de huidige en toekomstige droogte zijn voor de boeren en wat mogelijke oplossingen zijn om aan te passen aan de droogte en de gevolgen te mitigeren.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van: NPUH 

Biodiversiteit en wateroverlast zijn twee belangrijke duurzaamheidsthema’s in Nederland. Dijken langs rivieren moeten ons niet alleen beschermen tegen het water, maar ook zo divers mogelijk beplant zijn om zo de biodiversiteit te vergroten en omdat de wortels van planten de dijk minder gevoelig voor erosie maken. Er zijn meerdere projecten langs dijken uitgevoerd om de biodiversiteit te verhogen. Studenten van de universiteit Utrecht gaan in dit rapport in op de vraag of de verandering in management van de Lekdijk ook geleid heeft tot een toename in biodiversiteit.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van: NPUH 

Door de intensieve landbouw is de waterkwaliteit in sloten sterk afgenomen. Ecologisch beheerde sloten proberen dit proces om te draaien door de ecologische waterkwaliteit te verbeteren en de biodiversiteit te ondersteunen. Belangrijk hiervoor is de vegetatie in de ‘bufferzone’, het gebied langs de sloot waar water en land samenkomen. De grootte en biodiversiteit van de bufferzone wordt sterk beïnvloed door de landbouwstrategieën. Daarom onderzoeken studenten van de universiteit Utrecht wat de effecten op de plantendiversiteit zijn van ecologisch beheerde sloten in relatie tot de waterkwaliteit.

Klik hier voor het document

Door: Klimap

Een samenwerking tussen regionale overheden, kennisinstellingen en bedrijven doet onderzoek naar hoe het water- en bodemsysteem op onze zandgronden klimaatadaptief kan worden ingericht voor landbouw en natuur. Meer informatie over handvatten gericht op de sectoren Agri & Food en Water & Maritiem vind je hier. 

Wil je meer weten over klimaatadaptatie? Het Kennisportaal Klimaatadaptatie is dé informatiebron voor iedereen die werkt aan klimaatadaptatie. Je vindt hier praktische informatie, handige hulpmiddelen, inspirerende voorbeelden en de laatste nieuwtjes.

Door: Deltares, Wageningen Environmental research, HKV, TNO, Hogeschool van Amsterdam, Tauw, RIVM , Arcadis, Sweco, KCAF, Aveco de Bondt en stichting CAS (Klimaatbestendige Stad van het Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK))

In Nederland krijgen we steeds meer te maken met hitte en droogte: de warme en droge zomers van de laatste drie jaar braken allerlei records. Ook korte hevige regen- en hagelbuien komen steeds vaker voor. Deze effecten van klimaatverandering veroorzaken schade voor mensen, dieren en planten. De Klimaatschadeschatter (KSS) helpt om inzicht te krijgen in deze schade, door een schatting te maken van de kosten ervan.

Bekijk hier de klimaatschadeschatter.

Ben je een beleidsmedewerker van een gemeente, provincie of waterschap? En wil je klimaatadaptief gedrag van burgers of bedrijven beïnvloeden? Dan kan deze gedragstool je daarbij helpen. Met de tool ontwerp je klimaatadaptief beleid waarin gedrag centraal staat. De tool geeft je praktische tips over hoe je het gedrag van burgers en bedrijven kunt beïnvloeden, onder andere met financiële prikkels. Ook leert de tool je hoe je kunt meten of het gelukt is om gedrag te beïnvloeden. Je kunt de tool dus heel goed gebruiken om een plan van aanpak op te stellen en om de effecten van je interventies te monitoren.

Studentenproject in opdracht van NPUH

Er zijn veel verschillende ontwikkelingen op de Utrechtse Heuvelrug. Kennis over deze ontwikkelingen kan bijdragen aan het ontwikkelen van effectiever beleid. Daarom is het nuttig om een monitor op te stellen die deze ontwikkelingen in kaart kan brengen. De monitor zal zowel abiotiek, biotiek en recreatie parameters kunnen bijhouden. In dit onderzoek van studenten van de universiteit van Utrecht is daar een eerste opzet voor gedaan.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH

Er gaan steeds meer mensen wonen en werken in de stad, waardoor het watergebruik en de productie van afvalwater toeneemt. Dit leidt tot allerlei nieuwe uitdagingen rondom de vervuiling van water. Daarom onderzoeken studenten van de universiteit Utrecht wat de invloed is van stedelijke gebieden op de waterkwaliteit in Utrecht en de omgeving.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH

Klimaatverandering en een toename in waterconsumptie zorgt ervoor dat het watersysteem op de Utrechtse Heuvelrug onder druk komt te staan. De zorgen rondom dit thema linken direct aan het ‘recht op water’, één van de mensenrechten van de VN. Daarom onderzoeken studenten van de universiteit Utrecht of de huidige waterbeheerpraktijken op de Utrechtse Heuvelrug voldoende zijn voor om het ‘recht op water’ te garanderen.

Klik hier voor het document

Door: Provincie Utrecht

Dit onderzoek gaat in op de vraag hoe parkinclusief ontwikkelen kan bijdragen aan een gezonde verstedelijking in de provincie Utrecht. De drie doelen van parkinclusief ontwikkelen zijn:

1. Gezondheid bevorderen,
2. Klimaatadaptatie verbeteren
3. Biodiversiteit vergroten.

Dit onderzoek resulteert in negen parkinclusieve inrichtingsprincipes.

Klik hier voor het document

Door: Mooi Nederland 

Het westelijk buitengebied van Amersfoort, waar de stadsrand van Amersfoort en het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug samenkomen, is volop in ontwikkeling en staat voor meerdere uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan natuurontwikkeling, recreatiedruk, vervuiling (van de Eem), woningbouwopgave en perspectief voor de landbouw. De stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug heeft dit gebied daarom in 2023 voorgedragen als pilotlocatie voor een ontwerpend onderzoek binnen het programma ‘Mooi Nederland’. Het onderzoek is nu afgerond en zal de ontwikkelingen in het gebied ondersteunen.

Klik hier voor het document

In opdracht van: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Dit rapport vormt een advies voor de overheid om opschaling van agroforestry in Nederland mogelijk te maken. Agroforestry wordt hierbij gedefinieerd als “het opzettelijk integreren van houtige gewassen (bo-men en struiken) met de teelt van gewassen en dierlijke productiesystemen, vanwege de beoogde voordelen die ontstaan door de ecologische en economische interacties”.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van: NPUH

Afgelopen jaren heeft Nederland extreme droogte gekend en door het hoogteverschil op de Utrechtse Heuvelrug, zijn de hoger gelegen delen extra vatbaar hiervoor. Het is daarom belangrijk dat water opgeslagen wordt, want een goed systeem om drinkwater op te slaan kan de effecten van droge periodes mitigeren en de herstelperiode van het gebied verkorten. Studenten van de universiteit proberen daarom te begrijpen wat de kansen en uitdagingen zijn van het opslaan van drinkwater op de Utrechtse Heuvelrug zodat het op een duurzame manier gebruik kan maken van het water.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van: NPUH 

De Nederlandse overheid streeft naar een reductie in de uitstoot van broeikasgassen. Duurzame energiebronnen spelen hier een grote rol in, waaronder biomassa. Echter, het duurzaamheidsniveau van biomassa wordt vaak betwist, o.a. doordat het vaak geassocieerd wordt met ontbossing, vervuiling door landbouw en afname in biodiversiteit. Ook wordt de extractie van biomassa beperkt door logistieke en financiële problemen en wetgeving. Daarom onderzoeken studenten van de universiteit Utrecht de potentie van biomassa extractie op de Utrechtse Heuvelrug met in acht neming van de sociaaleconomische, technologische en milieuaspecten.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

De Nederlandse overheid heeft als doel om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Gemeentes moeten hun eigen roadmap maken om klimaatneutraal te worden. De gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft het ambitieuze doel gesteld om in 2035 al klimaatneutraal te zijn. Daarom onderzoeken studenten van de universiteit Utrecht of de energie roadmap van de gemeente Utrechtse Heuvelrug haalbaar is.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

De energietransitie richting duurzame energie heeft een invloed op het dagelijks leven van Nederlandse inwoners, waardoor het ook wel als een sociale transitie gezien kan worden. Deelname en support van inwoners is essentieel om de klimaatdoelen te halen. Daarom bestuderen studenten van de universiteit Utrecht in dit rapport de flexibiliteit en toegankelijkheid van het gebruik van duurzame energiebronnen op de Utrechtse Heuvelrug en wordt er onderzocht of dit in lijn is met de verwachtingen van inwoners.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

Om klimaatverandering zoveel mogelijk te beperken, moet de algehele uitstoot van broeikasgassen omlaag. Een belangrijk thema hierbinnen is de transitie naar duurzame energie. Aqua thermal energy is een potentiële vervanging voor gas voor verwarming. Aqua thermal energy technieken zijn nog relatief weinig onderzocht, daarom gaat dit rapport van studenten van de universiteit Utrecht in op wat voor kansen, barrières, en beleidsverbeteringen er mogelijk zijn rondom aqua thermal energy op de Utrechtse Heuvelrug.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

Voedselbossen worden een steeds populairder begrip in Nederland, al staat het concept nog steeds in zijn kinderschoenen. De meeste voedselbossen in Nederland worden door vrijwilligers gerund. Het doel van dit onderzoek van studenten van de universiteit Utrecht is om de waardes van deze vrijwilligers in kaart te brengen en te ontdekken wat voor kansen er liggen voor een duurzaam voedselsysteem op de Utrechtse Heuvelrug.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

Het is een grote uitdaging om de landbouw meer natuurinclusief te maken, maar de Utrechtse Heuvelrug heeft als doel om op een meer verantwoorde manier voedsel te consumeren. Omdat duurzame voedselkeuzes vaak duurder zijn, kan dit beïnvloeden wie wel en niet duurzaam voedsel koopt. Daarom onderzoeken studenten van de universiteit Utrecht in dit project of er een verschil is tussen inwoners met een hoog en laag salaris in houding, kennis, budget en gedrag rondom het kopen van lokaal-geproduceerd voedsel.

Klik hier voor het document

UU bachelor studentenproject in opdracht van: NPUH en NMU

In de flanken van de Utrechtse Heuvelrug bevinden zich veel melkveehouderijen. Om te kunnen voldoen aan de eisen van de aankomende duurzaamheidstransitie, zijn aanpassingen nodig in de bedrijfsvoering. Agroforestry kan boeren mogelijk helpen bij deze transitie. Agroforestry is een verzamelnaam voor landbouwsystemen waarin bomen en struiken gecombineerd worden met landbouwgewassen of veeteelt, met potentiële ecologische en economische voordelen. Er is echter nog veel onduidelijk over de financiële haalbaarheid, ecologische vereisten en praktische implicaties hiervan. Dit studentenproject onderzocht hoe agroforestry kan bijdragen aan een haalbare en duurzame transitie voor melkveehouderijen in en rondom de Utrechtse Heuvelrug.

Klik hier voor het document en hier voor de infographic.

Studentenproject in opdracht van NPUH

De productie van voedsel heeft een significante impact op het milieu en door de groeiende populatie zal dit waarschijnlijk alleen maar toenemen. Een duurzame productie van voedsel is daarom nodig. Echter, niet iedereen is bereid om milieuvriendelijke voedselproducten te kopen of is zich bewust van het concept. Daarom is er onderzocht door studenten van de universiteit Utrecht wat de obstakels zijn voor inwoners van Zeist rondom hun bereidheid om duurzaam voedsel te kopen en wat de invloed van deze obstakels is.

Klik hier voor het document

Door: Liselotte Buring (afstudeerscriptie)

Als Nederland in 2050 volledig circulair wil zijn, moeten bestaande gebouwen meegenomen worden in dit proces. Echter, omdat de circulaire economie (CE) nog geen culturele en sociale dimensie heeft, is het moeilijk om de CE toe te passen op cultureel erfgoed. Dit onderzoek gaat in op de vraag hoe circulariteit kan worden gestimuleerd voor gebouwen die behoren tot cultureel erfgoed.

Klik hier voor het document.

Door: Huib van den Brink

Dit rapport beschrijft de geologische aspecten van de Utrechtse Heuvelrug en gaat bijvoorbeeld in op hoe de stuwwallen ontstaan zijn en hoe grondlagen eruitzien. Ook wordt er ingegaan op enkele specifieke locaties.

Klik hier voor het document

In opdracht van provincie Utrecht en NPUH, uitgevoerd door Landschap Erfgoed Utrecht en Universiteit Leiden

Dit rapport over project Erfgoed gezocht beschrijft hoe via citizen science (burgerwetenschap) het publiek actief betrokken is bij wetenschappelijk archeologisch onderzoek. Zo zijn er vele grafheuvels, raatakkers of Celtic fields en karrensporen gevonden, wat informatie geeft over het historische en culturele erfgoed van de Utrechtse Heuvelrug.

Klik hier voor het document

Door: WWF en IDH
Groene investeerders en NGO’s hebben vaak een gezamenlijk belang bij het financieren van het landschap, maar ze hebben vaak moeite om elkaar te vinden en vervolgens om goed samen te werken. Deze gids heeft als doel om om mensen met een NGO-achtergrond te inspireren en in staat te stellen om op te treden als projectorganisatoren die kansen kunnen creëren en benutten om private investeringen aan te trekken ter ondersteuning van duurzame landschappen.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH

De natuur op de Utrechtse Heuvelrug levert een aantal waardevolle ecosysteemdiensten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan koolstofopslag, recreatief belang, waterzuivering, houtwinning en luchtfiltratie. Studenten van de Universiteit Utrecht deden onderzoek naar wat de financiële waarde van deze ecosysteemdiensten is. Zo ontdekten zij dat het bos op de Utrechtse Heuvelrug meer dan €200 miljoen euro oplevert. Meer hierover lees je in dit rapport.

Klik hier voor het document

Op initiatief van NVDE, in samenwerking met EBN, ABN AMRO en Stichting 2050, opgesteld door Onderzoek- en adviesbureau CE Delft

Hoe gaan we de klimaatdoelstellingen in 2030 halen? Deze Klimaatwijzer biedt de mogelijkheid om verschillende technische- en gedragsmaatregelen te onderzoeken: de effecten van 27 technieken verdeeld over vijf sectoren worden heel eenvoudig zichtbaar. Ga op de stoel van de premier zitten en kies welke technieken je extra gaat inzetten om jouw klimaatdoelen voor 2030 te halen. Lastig? Zeker. Onhaalbaar? Nee hoor. Klik hier om naar de Klimaatwijzer te gaan.

Studentenproject in opdracht van NPUH

Het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug levert meerdere ecosysteemdiensten: cultuurhistorie, waterzuivering, luchtzuivering, bestuiving gewassen, verkoeling en CO2-opslag. Het nationaal park heeft zo’n 3 miljoen ton CO2 opgeslagen, waar jaarlijks zo’n 40.000 ton bijkomt. Met de groei van de koolstofmarkt kan dit economische voordelen opleveren. Dit is onderzocht door studenten van Van Hall Larenstein.

Klik hier voor het document.

Afstudeerscriptie K. Buinink (Universiteit Utrecht) in samenwerking met Nationaal Monitoringsprogramma Voedselbossen

Naast het bevorderen van de biodiversiteit is het opslaan van koolstof een groot voordeel van voedselbossen. Het opslaan van koolstof zorgt voor minder koolstofdioxide (CO2) in de lucht en draagt dus bij aan het tegengaan van klimaatverandering. In dit project is onderzoek gedaan naar de koolstofvoorraden van 21 Nederlandse voedselbossen en gekeken naar waardoor koolstofvoorraden beïnvloed worden, allemaal onderdeel van het Nationaal Monitoringsprogramma Voedselbossen (NMVB) dat in 2019 door de Green Deal Voedselbossen is opgezet.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH

Drie studentengroepen van Van Hall Larenstein hebben het natuurlijk kapitaal op de Utrechtse Heuvelrug onderzocht en hoe dat kapitaal ingezet kan worden voor het behoud van de natuur. Dit wordt gedaan aan de hand van het ‘verwaarden’ van een aantal ecosysteemdiensten.

Klik hieronder voor de documenten

1. Natuurlijk bos
2. Heide
3. Productiebos

Door: International Union for Conservation of Nature and Natural Resources

Dit onderzoek geeft richtlijnen die houvast bieden bij een aanpak om een prominente en passende rol te creëren voor de culturele en spirituele betekenis van de natuur binnen het bestuur en beheer van beschermde en beheerde gebieden. Ze proberen een aantal van de moeilijkheden te overwinnen die worden veroorzaakt door tegenstrijdige doelen bij het omgaan met cultuur in de context van natuurbehoud.

Klik hier voor het document

Nationale Parken Bureau

Bezoekerscentra in nationale parken hebben vele verschillende functies, zoals informatievoorziening, educatie, startpunt, horeca, winkel, tentoonstelling of zakelijke bijeenkomsten. In dit onderzoek wordt in kaart gebracht wat de huidige functies zijn en wat voor potentiële functies bezoekerscentra ook nog kunnen vervullen.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH

Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug heeft ambities rondom het management van de natuur. Dit heeft, in soms een directe en soms indirecte zin, invloed op de mensen die wonen in de omgeving van het Nationaal Park. Studenten van de universiteit Utrecht gaan daarom in op de vraag in hoeverre de ambities van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug overeenkomen met de meningen die bewoners hebben over de functionaliteiten van de natuur.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH

Een hoge biodiversiteit heeft allerlei voordelen, zoals een positief effect op onze mentale gezondheid, het zorgt voor een stabieler ecosysteem en het levert extra ecosysteem services. Daarom gaan studenten van de universiteit Utrecht in op de perceptie van mensen over waarom biodiversiteit op de Lekdijk wel of niet belangrijk is en wat het oplevert.

Klik hier voor het document

Door: Wageningen Universiteit in opdracht van NPUH en in samenwerking met de gemeente Rhenen

Masterstudenten van de Universiteit Wageningen hebben eind 2023 de kansen in kaart gebracht voor de transitie naar duurzame mobiliteit in recreatiegebied Kwintelooijen. Het doel van het verkennend onderzoek was om de bezoeker en huidige barrières in beeld te brengen, inzichten te genereren rondom gedrag en mobiliteit, en kansen voor treinstations als groene entree naar het gebied te identificeren.

Casus 1: Visitor profiles of Kwintelooijen
Casus 2: Encouraging soft and shared mobility options
Casus 3: Train stations as green entrances

Door: Design Innovation Group in opdracht van Provincie Utrecht (PARK-Utrecht)

Parkeren in Stijl is een gebruikersonderzoek naar de kwaliteit van parkeerplaatsen in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Het onderzoek heeft geleid tot 5 uitgangspunten voor parkeerplaatsen:​

1. Water en bodem sturend​
2. Gedragsbeïnvloeding door logische ruimtelijke indeling​
3. Duurzame, natuurlijke materialen, passend bij de omgeving​
4. Veiligheid ​
5. Fietsen en wandelen centraal stellen

Daarnaast zijn ook 2 schetsen gemaakt voor voorbeeldlocaties Boswachterij Austerlitz en het Zuylesteinse bos.

Klik hier voor de eindrapportage Parkeren in Stijl – principes voor een Nieuwe Basiskwaliteit Parkeren in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (inclusief voorbeeldschetsen).

Studentenproject in opdracht van NPUH en in samenwerking met de gemeente Rhenen en gemeente Veenendaal

Kwintelooijen is een druk bezocht natuurgebied in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. De meeste van de bezoekers komen met de auto, wat resulteert in allerlei problemen. Studenten van de Universiteit Wageningen onderzochten daarom welke groene mobiliteitsopties er bij Kwintelooijen kunnen bijdrage aan een transitie richting duurzame mobiliteit.

Klik hier voor het document.

Studentenproject in opdracht van NPUH

Steeds meer mensen genieten van de natuur op de Utrechtse Heuvelrug. Het wordt dus drukker op de weg en dat leidt tot allerlei problemen, zoals een tekort aan parkeerplekken, schade aan de natuur door foutparkeerders en files. Studenten van de Universiteit Utrecht onderzoeken daarom hoe we naar een duurzame mobiliteitsvisie kunnen toewerken op de Utrechtse Heuvelrug met daarbij een focus op

1) hoe krijg je mensen de auto uit?

2) hoe zorg je dat mensen meer gebruik maken van het OV?

Klik hier voor het document

Door: Drs. T. Lycklama en M. Huigen, in opdracht van Terrein beherende organisaties Noord-Holland

Door de coronacrisis staan natuur- en recreatiegebieden in heel Nederland in een ander daglicht. De behoefte aan ontspanning of juist inspanning in de vrije natuur is de afgelopen periode groot geweest. Het toegenomen gebruik en de hiermee gepaard gaande overlast voor de terrein beherende organisatie van Noord-Holland heeft daarom een onderzoek laten doen naar de omvang van de toegenomen drukte in natuur- en recreatiegebieden als gevolg van corona en naar welke vormen van overlast daarmee gepaard gaan.

Klik hier voor het document

Door: Provincie Utrecht

In dit rapport wordt inzicht gegeven in de omvang en de structuur van het bezoek aan 32 recreatiegebieden in de provincie Utrecht. Onder deze recreatiegebieden vallen ook verschillende gebieden in de Utrechtse Heuvelrug.

Klik hier voor het document

Door: GoClean Nederland

In 2021 is er een grote opschoonactie geweest op de Utrechtse Heuvelrug. Met vele vrijwilligers werd er afval van de straat geprikt en een aantal van die vrijwilligers heeft precies bijgehouden waar en wat voor afval ze tegenkwamen, zoals sigarettenpeuken, plastic, narcotica en meer. Alle informatie is samengevat in dit factsheet.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH

Dit rapport is het resultaat van een onderzoek van studenten van de universiteit van Wageningen naar hoe bezoekers van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug kunnen bijdragen aan de ecosysteem services van het park. Er is o.a. gekeken naar de bereidheid om te betalen voor toegang en voor parkeren en een aanbeveling gedaan voor verschillende projecten die geïnitieerd kunnen worden.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH

Deze studie van studenten van de universiteit van Wageningen richt zich op de impact van het publieke bewustzijn van de natuurbeschermingskosten van NPUH en ecosysteemdiensten op de betalingsbereidheid van parkbezoekers. Uit het onderzoek bleek dat er een significante toename was in de betalingsbereidheid voor natuurbehoud onder parkbezoekers nadat ze bewust waren gemaakt van de kosten en baten van natuurbehoud binnen het park. Het rapport komt daarom met enkele adviezen om optimaal gebruik te kunnen maken van de betaalbereidheid.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

De coronapandemie heeft geleid tot een toename in het aantal bezoekers van natuurgebieden die daar willen recreëren. Dit is ook in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug een zichtbare trend. Studenten van de universiteit Utrecht onderzoeken daarom hoe het recreatiegedrag van bezoekers is veranderd door de Covid-19 pandemie.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

De coronapandemie heeft geleid tot een toename in het aantal bezoekers van natuurgebieden die daar willen recreëren. Dit is ook in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug een zichtbare trend. De drukte zorgt voor meer problemen in de omgeving. Studenten van de universiteit Utrecht onderzoeken daarom wat de invloed is van het toegenomen aantal bezoekers op het plezier van andere bezoekers. Hierbij is specifiek gekeken naar de invloed van bepaalde categorieën bezoekers op andere categorieën bezoekers, zoals sportende recreanten (MTB, ruiters, hardlopers) en niet-sporters (wandelaars, fietsers, hondeneigenaren, families met kinderen, hondeneigenaren met kinderen).

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

De coronapandemie heeft geleid tot een toename in het aantal bezoekers van natuurgebieden die daar willen recreëren. Dit is ook in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug een zichtbare trend. Studenten van de universiteit Utrecht onderzoeken daarom hoe en waarom de perceptie van natuur veranderd is onder de bezoekers. Daarbij maakt het onderzoek een onderscheid in bezoekers die vaker de natuur in gingen dan voor de coronapandemie en bezoekers die nog net zo vaak naar de natuur gingen als voorheen.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

De coronapandemie heeft geleid tot een toename in het aantal bezoekers van natuurgebieden die daar willen recreëren. Dit is ook in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug een zichtbare trend. De toename in recreanten zorgt voor een zichtbare toename in zwerfafval in de omgeving. Studenten van de universiteit Utrecht onderzoeken daarom hoeveel zwerfafval er in het nationaal park, wat voor perceptie mensen hierbij hebben en hoe het zwerfafval verminderd kan worden.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

Bezoekers van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug komen op verschillende manieren naar de Heuvelrug toe. De keuze voor een bepaald vervoersmiddel heeft invloed op de externe kosten. Bijvoorbeeld het reizen met de auto beïnvloedt de omgeving. Studenten van de universiteit Utrecht onderzoeken daarom wat de verschillende externe effecten zijn van mobiliteitskeuzes van bezoekers en wat er gedaan kan worden om de transitie richting duurzame mobiliteit te versnellen.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

Er zijn veel verschillende dingen die bepalen of studenten wel of niet op een duurzame manier ergens naartoe reizen. Denk aan de studenten-OV, kosten, geen auto hebben, enz. Studenten van de universiteit Utrecht gaan in op de vraag hoe studenten aangemoedigd kunnen worden tot duurzaam mobiliteitsgedrag. Op deze manier kan er tegemoet gekomen worden aan de voorkeuren van de studenten waardoor ze vaker voor duurzame reisopties kiezen.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

Voedselbossen hebben allerlei voordelen, zoals het verhogen van de levensstandaard van boeren, educatieve waarde en recreatiewaarde. Maar er is nog relatief weinig aandacht geweest voor het verbeteren van de ‘services’ die voedselbossen leveren. Daarom geven studenten van de universiteit Utrecht inzicht in wat voor type ‘services’ en ‘anti-services’ bezoekers ervaren en hoe die verbeterd kunnen worden.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

De gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft als doel om in 2035 klimaatneutraal te zijn. In relatie tot transport heeft de gemeente daarom vier doelen opgesteld:

1) verminderen van gemotoriseerd verkeer,

2) het teweegbrengen van een modal shift van personenauto’s naar openbaar vervoer en fietsen,

3) minimaal 75% van de auto’s elektrisch,

4) de overige 25% van de auto’s op biogas laten rijden.

Studenten van de universiteit Utrecht onderzoeken in dit rapport of de huidige infrastructuur van de Utrechtse Heuvelrug geschikt is voor de fundamentele verschuiving in mobiliteit om zo in 2035 klimaatneutraal te zijn.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

Er zijn grote verschillen in het reisgedrag van mensen. Om meer mensen richting duurzame mobiliteit te bewegen, is het van belang te begrijpen wat de uitdagingen zijn die voorbijkomen als men duurzame mobiliteit overweegt. Dit is een thema dat ook op de Utrechtse Heuvelrug steeds belangrijker wordt. Daarom gaan studenten van de universiteit Utrecht in op de vraag welke veranderingen in perceptie en gedrag, van zowel bezoekers als bewoners van de Utrechtse Heuvelrug, kunnen bijdragen aan het bereiken van een klimaat neutrale Utrechtse Heuvelrug in 2035.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

De Utrechtse Heuvelrug trekt vele bezoekers, zoals wandelaars, ruiters en fietsers. De groeiende drukte, in combinatie met klimaatverandering, zet het gebied onder druk. Het is daarom van belang om met nieuw beleid in te zetten op duurzaam toerisme en bezoekers daarbij te betrekken. Studenten van de universiteit Utrecht gaan daarom in op welke beleidsopties, volgens de bezoekers, de negatieve impact van het toegenomen toerisme kunnen mitigeren om op die manier bij te dragen aan een duurzame toekomst op de Utrechtse Heuvelrug.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH

Er zijn veel verschillende ontwikkelingen op de Utrechtse Heuvelrug. Kennis over deze ontwikkelingen kan bijdragen aan het ontwikkelen van effectiever beleid. Daarom is het nuttig om een monitor op te stellen die deze ontwikkelingen in kaart kan brengen. De monitor zal zowel abiotiek, biotiek en recreatie parameters kunnen bijhouden. In dit onderzoek van studenten van de universiteit van Utrecht is daar een eerste opzet voor gedaan.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

Er zijn vele verschillende stakeholders actief op de Utrechtse Heuvelrug die door samenwerking de toekomst van het gebied vormen. Echter, klimaatverandering zorgt ervoor dat dit een steeds grotere uitdaging wordt. Daarom gaan studenten van de universiteit Utrecht in op hoe verschillende stakeholders tegen duurzaamheid aankijken en in welke mate ze duurzaamheid betrekken in hun plannen voor de toekomst van de Utrechtse Heuvelrug.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

De Utrechtse Heuvelrug vervult vele verschillende functies, lopend van natuur & biodiversiteit, toerisme & recreatie, mobiliteit en wonen. De toekomst van de Heuvelrug staat onder druk, onder andere door klimaatverandering en intensiever gebruik. Daarom gaan studenten van de universiteit Utrecht in op hoe de bewoners van de Utrechtse Heuvelrug aankijken tegen een duurzame toekomst van het gebied in relatie tot natuur & biodiversiteit, toerisme & recreatie, mobiliteit en wonen.

Klik hier voor het document

Studentenproject in opdracht van NPUH 

Doordat de Utrechtse Heuvelrug zoveel mensen aantrekt, ontstaat de vraag of dit in de toekomst houdbaar is wanneer nieuwe uitdagingen, zoals klimaatverandering, het gebied onder druk zetten. De inwoners van het gebied zullen worden beïnvloed door het beleid van de gemeentes om deze uitdagingen aan te gaan. Het is daarom belangrijk om de meningen van deze bewoners mee te nemen voordat er besluiten genomen worden. Daarom gaan studenten van de universiteit Utrecht in op de toekomstvisies van bewoners op het gebied van duurzaam wonen, klimaatadaptatie en toerisme.

Klik hier voor het document

Door: Naomi Ruijtenberg (afstudeeronderzoek master), in opdracht van NPUH

Om te zorgen dat toekomstige generaties ook van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug kunnen genieten, is klimaatadaptatie nodig. De implementatie van klimaatadaptieve maatregelen gaat echter traag. Daarom gaat deze masterscriptie (UU) in op het sociaal-ecologische systeem waarin verschillende actoren werken aan klimaatadaptatie om zo de problemen die spelen in het gebied én oplossingen in kaart te brengen. Op die manier kan de transitie naar een klimaatadaptief systeem versneld worden.

Klik hier voor het document