Gezamenlijk visietraject voor duurzame mobiliteit: NPUH stelt adviesbureau Rebel aan

Geschreven door

Sinds de coronapandemie zijn bezoekersaantallen in veel natuurgebieden enorm toegenomen. Veel bezoekers komen met de auto. Doel van dit visietraject is het stimuleren van een modal shift, of verschuiving, naar duurzamere vormen van mobiliteit. Dat gebeurt in samenwerking met overheden, vervoersbedrijven en andere stakeholders. Adviesbureau Rebel Group (Living Mobility) is door Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) aangesteld om dit proces te begeleiden.   

De grote hoeveelheid betrokken stakeholders vraagt om een gebiedsbrede mobiliteitsvisie, die ook gedragen en bestuurlijk geborgd is. Er zal worden gewerkt aan een gezamenlijke langetermijnvisie (2050), inclusief concrete ambities voor de korte (2026) en middellange termijn (2030). 

Gedeeld toekomstbeeld voor recreatieve mobiliteit 

Het visietraject wordt uitgevoerd binnen het Europese project MONA. “We hebben gekozen voor Rebel vanwege hun ervaring, voorgestelde aanpak en ervaring met eerder uitgevoerde mobiliteitsprojecten in het gebied,” zegt Sterre Sparreboom, projectleider duurzame mobiliteit, “Met dit visietraject kunnen we met alle betrokkenen komen tot een gedeeld toekomstbeeld. Dat biedt een stevig fundament voor samenwerking tussen regionale en lokale stakeholders, waaronder de provincie Utrecht, gemeenten, terreinbeherende organisaties, NS en ProRail.” 

Djavan Braumuller, projectleider bij Rebel: “We zetten graag onze kennis op het gebied van mobiliteit en natuurbehoud in om bij te dragen aan duurzame recreatieve mobiliteit. Zo zorgen we samen voor een passende toegankelijkheid van het Nationaal Park en een gezonde balans tussen mens en natuur.” 

Project MONA: duurzame recreatieve mobiliteit  

Dit project vindt plaats in het kader van een groter Europees samenwerkingsverband met partners uit Nederland, België, Duitsland en Frankrijk onder de naam MONA. Doel van het meerjarige Europese Interreg project MONA is het realiseren van duurzame en natuurgerichte mobiliteit en recreatie in natuurgebieden in Noordwest-Europa. Het project is medio 2023 van start gegaan met een looptijd van 4,5 jaar.     

Lees hier meer over MONA  

Uitnodiging webinar: In 3 stappen naar een bijvriendelijke tuin – maak je tuin onweerstaanbaar voor bestuivers! (7 mei 2025)

Geschreven door

Woon je op of rond de Utrechtse Heuvelrug en ben je benieuwd hoe je van jouw tuin een bijenparadijs kunt maken? Met slechts drie simpele elementen maak je jouw tuin al aantrekkelijk voor bestuivers! Leer er meer over tijdens dit interactieve Heuvelrugtuinen webinar op woensdag 7 mei, van 20:00 tot 21:30. Linde Slikboer, van stichting EIS; het Kenniscentrum Insecten van Naturalis, neemt je mee in de wereld van bijen. Leer hoe je deze zoemende vrienden naar jouw tuin kunt krijgen! 

Meld je aan!

Bijen zijn onmisbaar voor de natuur én voor ons! Ze zorgen voor de bestuiving van bloemen, waardoor planten kunnen groeien en bloeien. Dit is niet alleen goed voor de biodiversiteit, maar ook voor onze voedselvoorziening.

Wil jij meer bijen in je tuin én genieten van een kleurrijk, levendig bloemenparadijs? Doe mee met ons inspirerende webinar en ontdek hoe je jouw tuin aantrekkelijk maakt voor deze fascinerende bestuivers!

Wat kun je verwachten?

  • Leer alles over de bijensoorten op de Utrechtse Heuvelrug
  • Ontvang praktische tips om jouw tuin om te toveren tot een bijenparadijs
  • Ontdek welke drie essentiële dingen bijen nodig hebben om te overleven
  • Kom erachter met welke planten je verschillende soorten bijen aantrekt
  • Leer hoe je bijensoorten kunt herkennen en hoe je kunt bijdragen aan hun bescherming.

Na dit webinar weet je precies hoe je een bloeiende, bijvriendelijke tuin creëert waar niet alleen bijen, maar ook jij blij van wordt!

Meld je snel aan en help de bijen!

Project Heuvelrugtuinen: maak van jouw tuin een stukje Nationaal Park

Geschreven door

Het succesvolle project Heuvelrugtuinen, waarbij bewoners hun tuin vergroenen met o.a. inheemse planten, gaat in 2025 het zesde jaar in. Maar liefst zes gemeenten sluiten zich dit jaar bij dit project aan: De Bilt, Soest, Zeist, Rhenen, Woudenberg en Utrechtse Heuvelrug. Samen met deze gemeenten zetten Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, Natuur en Milieufederatie Utrecht en IVN Natuureducatie zich in voor meer groene, biodiverse en klimaatbestendige tuinen op en rond de Utrechtse Heuvelrug. Zo versterken we samen de biodiversiteit en het watersysteem van de regio.

Waarom een Heuvelrugtuin?

Met een Heuvelrugtuin dragen inwoners bij aan de versterking van de biodiversiteit van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Zo bestaat een Heuvelrugtuin voor minstens 60% uit planten, er wordt gifvrij getuinierd, het biedt beschutting voor vogels en insecten en je vindt er planten die passen in de omgeving van het Nationaal Park. Ook wordt er regenwater opgevangen, waardoor de tuin beter bestand is tegen periodes van droogte en wateroverlast. De afgelopen vijf jaar hebben we inwoners op en rond de Utrechtse Heuvelrug geholpen met advies, planten en regentonnen om aan de slag te gaan met hun Heuvelrugtuin.

Grote belangstelling

Het project Heuvelrugtuinen is dankzij de enthousiaste deelname van inwoners en partners gegroeid en inmiddels breed bekend in de regio. We zijn er alleen nog niet. Door de langere periodes van droogte en hevige regenbuien wordt het steeds belangrijker om onze omgeving aan te passen aan het veranderende klimaat. Daarom gaan we in 2025 verder om nog meer bewoners te inspireren om hun tuin groener en biodiverser te maken.

Wat betekent dit voor inwoners?

Inwoners op en rond de Utrechtse Heuvelrug kunnen ook dit jaar weer rekenen op praktische tips, inspirerende voorbeelden en ondersteuning om hun tuin te vergroenen en bewust om te gaan met water. Denk aan advies over inheemse planten, waterbeheer en het creëren van een natuurlijke leefomgeving voor vogels, bijen en vlinders. Ook zullen er in 2025 diverse activiteiten plaatsvinden om samen aan een groenere regio te werken.

Doe mee!

Iedereen kan een Heuvelrugtuin maken. Of je groene vingers hebt of juist niet, veel of weinig ervaring met tuinieren, een groot of klein budget. Op jouwheuvelrugtuin.nl vind je heel veel leuke tips voor het aanleggen van jouw Heuvelrugtuin. Heb je al zo’n tuin? Dan kun je die daar aanmelden en ontvang je een tuinbordje en inheems zadenzakje cadeau.

Meer weten? Bezoek jouwheuvelrugtuin.nl of volg ons op Facebook en Instagram.

Het project Heuvelrugtuinen is een initiatief van Nationaal Park Utrecht Heuvelrug, Natuur en Milieufederatie Utrecht en IVN Natuureducatie.

Voorkom natuurbranden: samen beschermen we onze natuur

Geschreven door

Tijdens langere periodes van droogte en hoge temperaturen is de natuur extra kwetsbaar. Daarom geldt er van 1 maart tot 1 oktober een rookverbod in de natuurgebieden op de Utrechtse Heuvelrug. De negen natuurbrand gemeenten waarin het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug ligt: Baarn, Leusden, Rhenen, Woudenberg, De Bilt, Amersfoort, Zeist, Soest en Utrechtse Heuvelrug trekken hierin samen op om natuurbranden te voorkomen. Hiermee beschermen we onze unieke natuur.

Waarom een rookverbod?

Een klein vonkje, zoals van een smeulende sigarettenpeuk kan al leiden tot een grote brand met verwoestende gevolgen voor flora, fauna en de veiligheid van bezoekers en omwonenden. Daarom is dit preventieve rookverbod ingesteld.

Wat betekent dit voor bezoekers?

Het rookverbod geldt in bossen, op heide- of veengronden en in duingebieden, evenals binnen een straal van honderd meter daarvan.

Help mee!

U kunt bijdragen aan een brandveilige Utrechtse Heuvelrug door:

  • Niet te roken in de natuurgebieden.
  • Geen afval achter te laten, vooral geen glas of sigarettenpeuken.
  • Geen open vuur te maken in de natuurgebieden
  • Verdachte situaties of rookontwikkeling direct te melden bij de boswachter of via 112.

Samen kunnen we zo de veiligheid van mens en dier waarborgen en blijven genieten van onze prachtige natuur.

Terugblik op 2024: ons jaar in vogelvlucht

Geschreven door

Met trots presenteren we ons jaarverslag 2024. Een jaar waarin we onze samenwerking binnen de Blauwe Agenda verder versterkten, een pilotprogramma met U-Talent startten om jongeren verder te betrekken bij het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en onderzoek deden naar duurzame mobiliteit op de Heuvelrug.

Daarnaast groeide het netwerk van Heuvelrugtuinen steeds verder, brachten we wetenschap en praktijk samen via de Onderzoeks- en Onderwijshub en genoten bezoekers van inspirerende theatercolleges.

Dit alles en meer lees je terug in ons jaarverslag 2024.

Standaardformulier publicatieplicht ANBI

 

‘Water is leven’: een inspirerende Heuvelrugtuinen avond met tuincentra!

Geschreven door

Samen voor meer groene tuinen: ‘Tuincentra spelen een belangrijke rol in het inspireren van tuineigenaren om voor een groene tuin te gaan’

Op 5 maart kwamen medewerkers van verschillende tuincentra uit de regio samen bij Tuincentrum Abbing voor een avond over waterbeheer in de tuin. Hoe zorg je ervoor dat regenwater niet verloren gaat, maar juist bijdraagt aan een groene, levende tuin? Deelnemers kregen praktische tips en ideeën om direct mee aan de slag te gaan.

Slim omgaan met water
Tijdens de sessie hebben we besproken hoe water een positieve rol kan spelen in de tuin, zowel technisch als natuurlijk:
💧 Technische oplossingen zoals waterdoorlatende tegels, infiltratiekratten en regentonnen.
🌿 Natuurlijke oplossingen zoals wadi’s, minder tegels en meer groen.
🤝 Combinaties hiervan kunnen zorgen voor een duurzame en levendige tuin.
Ook ontdekten deelnemers hoe ze met een handige rekentool inzicht krijgen in de regenwater berging die je tuin aan kan.

Wanneer is jouw tuin toe aan waterbeheer?
Wil jij je tuin beter voorbereiden op droogte en hevige regenbuien? Stel jezelf deze vragen:
✅ Wil je meer dieren zoals libellen, kikkers en salamanders aantrekken?
✅ Staan je planten vaak droog?
✅ Blijft er water op ongewenste plekken staan?
✅ Zoek je naar verkoeling in je tuin?
Een wadi of andere wateropvang kan dan een mooie oplossing zijn!

Samen voor meer groene tuinen: ‘Tuincentra spelen een belangrijke rol in het inspireren van tuineigenaren om voor een groene tuin te gaan’
Tijdens de avond werd duidelijk dat kikkers en salamanders niet per se een vijver nodig hebben, maar juist gebaat zijn bij voldoende schuilplekken en doorgangen in de tuin. Ook kleine aanpassingen maken al een groot verschil!

Stuwwal in het laagland: ontdek de Utrechtse Heuvelrug

Geschreven door

Op 12 maart verschijnt Stuwwal in het laagland bij Uitgeverij Matrijs, een boek over het bijzondere landschap van de Utrechtse Heuvelrug en het Gooi. De Heuvelrug is zo’n 150.000 jaar geleden ontstaan, toen landijs vanuit Scandinavië over Nederland schoof en oude rivierafzettingen opstuwde. Van Huizen tot Rhenen tekenen deze hoogten zich over een afstand van zo’n 50 kilometer duidelijk af boven het omringende laagland.

De relatie tussen de onderling verbonden hoge en lage gebieden, de interactie tussen mens en water en de wisselwerking tussen stad en platteland hebben hier in een bestek van eeuwen het landschap vormgegeven. Stuwwal in het laagland maakt dit gelaagde landschap leesbaar aan de hand van een groot aantal geosites. Dit boek is een initiatief van Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht.

Jongerenraad Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug bezoekt oefenterrein Defensie

Geschreven door

Afgelopen donderdag bracht de Jongerenraad van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) een bezoek aan oefenterrein De Vlasakkers van Defensie. Onder begeleiding van de terreinopzichter maakte de raad een ronde over het terrein en kreeg daarbij een inkijkje in de verschillende functies van het gebied. De Vlasakkers wordt intensief gebruikt als oefenterrein én is een ideaal ‘buiten leslokaal’ voor Defensie, maar het heeft ook een bijzondere natuurwaarde. Tijdens de excursie kreeg de Jongerenraad een beter beeld van hoe Defensie met deze verschillende functies omgaat – een waardevolle en leerzame ervaring.

De Jongerenraad meldde zich voor de start van de excursie bij de Bernardkazerne in Amersfoort. Na een korte introductie door de terreinopzichter nam hij de raad mee voor een rit over De Vlasakkers, een gebied van ca. 260 hectare. Onderweg werd op verschillende plekken gestopt en bezocht de raad o.a. een oefenhuis, de tankhindernisbaan en aanvalsbanen. Bij de aanvalsbanen was op het moment van de excursie een oefening met CV90-infanteriegevechtsvoertuigen bezig én stond er een grote bergingstank (ook wel De Buffel genoemd), waar iedereen even op mocht om te kijken.

Naast de militaire functie van het terrein kreeg de Jongerenraad ook meer inzicht in de natuurwaarde van De Vlasakkers. Dit dynamische gebied met heidevelden, zandverstuivingen en bossen vormt een belangrijk leefgebied voor diverse plant- en diersoorten. De combinatie van militaire activiteiten en natuurwaarde leidde tot interessante gesprekken over het behoud en de versterking van biodiversiteit binnen een actief oefenterrein. Thema’s als natuurverbindingen, dood hout, open zandplekken en heidebeheer kwamen ter sprake.

Wil je meer weten over de Jongerenraad Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug? Kijk op npuh.nl/jongerenraad

Volgende generatie innoveert met agroforestry op Fruitbedrijf van Dijk in Wijk bij Duurstede

Geschreven door

Wie denkt aan de Kromme Rijnstreek, denkt aan fruitteelt. En wie denkt aan agroforestry, denkt al snel aan veeteelt en akkerbouw. Maar dat aspecten van deze innovatieve manier van landbouw óók in de fruitteelt mogelijk zijn, laat Fruitbedrijf van Dijk in Wijk bij Duurstede zien. Vandaag leggen zij op hun bedrijf een nieuwe boomweide aan, met pruimen, boomhazelaars en oud Hollandse peersoorten. “Dit agroforestry project betekent voor mij het in praktijk brengen van nieuwe inzichten op het gebied van regeneratieve landbouw,” aldus Belle van Dijk. De aanleg van deze boomweide is onderdeel van een project van de Natuur en Milieufederatie Utrecht en het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Fruitbedrijf van Dijk is het vierde agrarische bedrijf dat binnen dit project op de flanken van de Utrechtse Heuvelrug een agroforestry proefperceel aanlegt.

Natuurlijke ecosystemen

Agroforestry is een landbouwmethode waarbij bomen, struiken en gewassen op hetzelfde stuk land worden gecombineerd. Dit systeem bootst natuurlijke ecosystemen na. Het wordt in Nederland steeds vaker in de landbouw en akkerbouw toegepast, maar in de fruitsector is het nog vrij onbekend. Maar vandaag zette Fruitbedrijf van Dijk de eerste stap in hun agroforestry-avontuur. Er werd een boomweide aangelegd, met hoogstam pruimen en boomhazelaars. Daarnaast werden een aantal rijen Conference peren door oud Hollandse peersoorten vervangen. Al deze bomen staan nu in een grasweide waar ganzen en pony’s grazen.

Fruitbedrijf van Dijk

Belle van Dijk: “In 2019 stapte ik in het bedrijf. Toen schakelden we over naar biologisch teelt. Ik begon me te verdiepen in pioniers op het gebied van regeneratieve landbouw, zoals John Kempf, en ontdekte hoe agroforestry zorgt voor een divers bodemleven, dat doorwerkt op het hele ecosysteem van de boomgaard. Zo ontstaat er meer plek voor dieren die ondersteunen met natuurlijke plaagbestrijding, zoals oorwormen. Dit agroforestry project betekent voor mij het in praktijk brengen van nieuwe inzichten op het gebied van regeneratieve landbouw.”

Agroforestry op de Utrechtse Heuvelrug

De aanleg op Fruitbedrijf van Dijk is het vierde agroforestry proefperceel dat vanuit een project van de Natuur en Milieufederatie Utrecht, Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland, Natuur en Milieufederatie Noord-Holland, Louis Bolk Instituut en Fruitzforlife is aangelegd. Samen met stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug geven we invulling aan dit project door met boeren te werken op en om de Heuvelrug. Dit project wordt ondersteund door het Nationaal Park Fonds Utrechtse Heuvelrug en de SABE-regeling van de RVO. In 2024 werden er al vier proefpercelen aangelegd. In december bijvoorbeeld ook in Wijk bij Duurstede, bij Herman en Daphne Roest van boerderij Buitenlust aan de Broekweg. Er zijn plannen om in de toekomst meer agrariërs op en rondom de Utrechtse Heuvelrug te helpen met de toepassing van agroforestry op hun land.

Nieuw systeem voor meldingen op paardenpaden 

Geschreven door

Vanaf begin 2025 kun je meldingen over onderhoud en/of veiligheid op de paardenpaden op de Utrechtse Heuvelrug doorgeven via het vernieuwde meldingsformulier op RuitervignetUH.nl. Het nieuwe formulier bevat aanvullende vragen en een meldingenkaart waarop de ruiterpaden zijn toegevoegd. Hierdoor kunnen zowel de locatie als het type melding beter worden gecategoriseerd en efficiënter worden opgepakt.

Actuele status volgen 

Een belangrijke update is de live meldingenkaart. Hierop kun je de status van jouw melding volgen via updates van de opzichter. Daarnaast zie je direct welke meldingen al zijn gedaan. Zo blijf je eenvoudig op de hoogte van de voortgang.

Verbetering mogelijk gemaakt door Ruitervignet UH 

Wil je ook in 2025 bijdragen aan het onderhoud van de paardenpaden op de Utrechtse Heuvelrug zodat ze veilige begaanbaar blijven? Bestel dan nu het Ruitervignet UH 2025 op RuitervignetUH.nl. Zo houden we samen de ruiterpaden open.

Ruitervignet UH 2025 bestellen

Ruitervignet Utrechtse Heuvelrug (UH) houdt paardenpaden open

Dankzij de ruiters en menners die het Ruitervignet UH hebben aangeschaft, zijn onderhoudswerkzaamheden mogelijk. Zonder voldoende onderhoud bestaat het risico dat paardenpaden worden afgesloten omdat ze niet meer veilig begaanbaar zijn.

Om dit te voorkomen, is het Ruitervignet Utrechtse Heuvelrug verplicht voor ruiters en menners die gebruik maken van de paden die over dit vignetgebied lopen.

Ben jij al in het bezit van het Ruitervignet UH 2025? Bestellen kan hier: RuitervignetUH.nl.