Online webinar: Word waterwijs in jouw Heuvelrugtuin (11 november 20.00 – 21.30)

Geschreven door

Woon jij op of rondom de Utrechtse Heuvelrug, en ben je benieuwd hoe jij waterwijs kan tuinieren? Wil je weten hoe jouw tuin een rol kan spelen bij het oplossen van wateruitdagingen op de Heuvelrug? Doe dan mee met ons interactieve webinar op maandag 11 november, van 20:00 tot 21:30. Tijdens dit webinar ontdek je hoe jouw Heuvelrugtuin niet alleen mooi, maar ook water- en klimaatbestendig kan zijn!

Waterbeheer

Tijdens het webinar rollen we de virtuele rode loper voor je uit en kijken we samen de korte film ‘Samen zorgen voor water op de Utrechtse Heuvelrug’. Deze film gaat in op de verschillende uitdagingen die leven in het gebied: droogte en wateroverlast zijn problemen waar bijna alle delen van de Heuvelrug mee te maken hebben. De verschillende partners van de Blauwe Agenda komen aan het woord en leggen uit hoe zij samenwerken aan deze soms complexe opgaven. Arco van Vugt, projectleider bij de Blauwe Agenda en initiatiefnemer van de film, staat na afloop voor je klaar om al je vragen te beantwoorden.

Klimaatslim luinieren

Daarna zoomen we in op jouw stukje Utrechtse Heuvelrug: je tuin. Tuinontwerpster Moniek de Bakker vertelt je alles over haar filosofie van ‘luinieren’, geïntroduceerd in haar boek ‘Klimaatslim tuinieren’: ontspannen tuinieren dat tegelijk slim inspeelt op klimaatverandering. Ze geeft praktische tips voor waterbeheer en vertelt welke planten je het best kunt kiezen om je tuin weerbaar te maken tegen droogte én hevige regenbuien. Ook leer je hoe je een groene oase maakt, zonder steeds aan het werk te zijn. Na afloop van haar presentatie is er een Q&A, waar je Moniek al je vragen over tuinontwerp, beplanting en waterbeheer kunt stellen.Aanmelden & vragen

Voor deze bewonersavond hoef je de deur niet uit. Het vindt namelijk volledig online plaats via Teams. Het is wél nodig om je vooraf aan te melden. Dat kan hier: https://spits-online.com/website/6707d042c08c0HpL6enHier9K4jk7KlAh

Voor meer informatie over deze avond kun je contact opnemen met Alies van den Berg (projectleider Heuvelrugtuinen) via a.vanden.berg@nmu.nl

Heuvelrugtuinen is een initiatief van Nationaal Park Utrecht Heuvelrug, Natuur en Milieufederatie Utrecht en IVN Natuureducatie. De Blauwe Agenda is een samenwerkingsverband tussen Provincie Utrecht, Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, terrein beherende organisaties, landgoederen, waterschappen, belangenvereniging LTO Noord en drinkwaterbedrijf Vitens.

Theatercollege 18 november: ‘Door de bomen het bos weer zien’

Geschreven door

De kracht van natuur en leefstijl

Waar: Theater Figi, Zeist

Wanneer: Maandag 18 november 2024

Hoe laat: 20.00 – 21.30 uur

In dit theatercollege ontdek je hoe natuur en leefstijl invloed hebben op je gezondheid. Leer waarom groen in onze omgeving essentieel is en ontvang praktische tips om fitter en vitaler te worden.

Tijdens dit theatercollege delen universitair hoofddocent Jolanda Maas en huisarts Karel Bos hun inzichten over de relatie tussen natuur, leefstijl en gezondheid.

De host van deze avond is Frits Naafs, burgemeester van gemeente Utrechtse Heuvelrug.

Voor meer informatie en kaarten (5 euro p.p., incl. koffie/thee): bezoek de website van theater Figi. Graag tot dan!

Bestel kaarten

Bestuurlijke startbijeenkomst MONA: gezamenlijke visie duurzame recreatieve mobiliteit op de Utrechtse Heuvelrug

Geschreven door

Op 16 oktober 2024 vond de bestuurlijke kick-off plaats van het Europese Interreg-project MONA, georganiseerd door het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH). Dit was de eerste keer sinds de start van het project dat de betrokken stakeholders bij elkaar kwamen op bestuurlijk niveau. Gijs de Kruif, directeur bestuurder van NPUH heette iedereen welkom. 

Er werd uitgebreid gesproken over kansen en knelpunten voor de transitie naar duurzame recreatieve mobiliteit op de Utrechtse Heuvelrug. Bestuurders en betrokkenen van provincie Utrecht, gemeenten op en rond de Heuvelrug, terreineigenaren en andere organisaties waaronder NS en ANWB,  deelden hun ideeën en bouwstenen voor een gezamenlijke visie-ontwikkeling. 

Samenwerking

Gedeputeerde van de provincie Utrecht, André van Schie opende de bijeenkomst met een videoboodschap waarin hij het belang van samenwerking benadrukte. Hij stelde dat een gedegen gezamenlijke visie op duurzame recreatieve mobiliteit essentieel is voor het behoud van dit prachtige natuurgebied.  

NS-Regiodirecteur Irma Winkenius noemde de historische rol van de trein in het bereikbaar maken van natuurgebieden en lichtte initiatieven toe waarmee de NS wandelaars en recreanten ondersteunt. Daarbij werden ook de zogenoemde pilot ‘Buitenpoorten’ in Noord-Holland als voorbeeld genoemd: stations die toegankelijk en aantrekkelijk zijn om te verblijven en een betere verbinding vormen tussen de trein en de natuur met een functie als duurzaam startpunt om de omgeving te verkennen.  

Sterre Sparreboom, projectleider duurzame mobiliteit bij NPUH nam de aanwezigen mee in het MONA project en duidde de deelprojecten die in samenwerking met gemeenten en andere stakeholders uitgevoerd kunnen worden voor de verduurzaming van recreatieve mobiliteit in en rondom het Nationaal Park.  

Gezamenlijke visie

Het enthousiasme en de betrokkenheid van de deelnemers was groot! Er werd afgesproken om in het voorjaar van 2025 opnieuw overleg te plannen om de volgende stappen in het visietraject te ontwikkelen. Dit traject zal worden begeleid door een mobiliteitsvisie-expert.  

Project MONA: duurzame recreatieve mobiliteit

Deze bijeenkomst vond plaats in het kader van een groter Europees samenwerkingsverband met partners uit Nederland, België, Duitsland en Frankrijk onder de naam MONA:  ‘Modal shift, routing en nudging oplossingen in natuurgebieden voor duurzaam toerisme’. Doel van het meerjarige Europese Interreg project MONA is het realiseren van duurzame en natuurgerichte mobiliteit en recreatie in natuurgebieden in Noordwest-Europa. Het project is medio 2023 van start gegaan met een looptijd van 4,5 jaar.   

Lees hier meer over MONA 

 

Beleefweek 2024: De mooiste herfstvakantie beleef je buiten!

Geschreven door

Van 26 oktober tot en met 3 november organiseert Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug de jaarlijkse Beleefweek. Of je nu al jaren op de Utrechtse Heuvelrug woont of er maar even op bezoek bent, iedereen is uitgenodigd voor allerlei leuke activiteiten voor jong en oud. Allemaal vertellen ze een stukje van het verhaal van de Utrechtse Heuvelrug.

Ga bijvoorbeeld op bodembeestjes-safari, haal natte voeten op het Leersumse Veld of speur samen met je familie naar erfgoed. Elke dag van de Beleefweek is er weer wat anders te beleven! 

Kijk hier voor een overzicht van de activiteiten

Ontdekcentrum in Kwintelooijen voor jong en oud

Geschreven door

Vanaf 28 oktober is er in Kwintelooijen in Rhenen, dat deel uitmaakt van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH), een preview te zien van het nieuwe Ontdekcentrum NPUH. Hier kunnen jong en oud van alles ontdekken over de natuur en geschiedenis van de Utrechtse Heuvelrug, en wordt ook dieper ingegaan op natuurgebied Kwintelooijen.

Wat valt er te ontdekken?

Reis naar het verleden en leer hoe de Utrechtse Heuvelrug is gevormd, ontdek welke spannende prehistorische vondsten zijn gedaan in Kwintelooijen, en verdiep je in het belang van water en de invloed van klimaatverandering.

Combineer je bezoek eventueel met een wandeling door Kwintelooijen of geniet van een hapje en drankje in House of Bird, dat zich in hetzelfde gebouw bevindt. Een leuk én leerzaam uitje voor tijdens de herfstvakantie!

Het Ontdekcentrum is in ontwikkeling, dus er komt in de toekomst nog veel meer om te zien! Het centrum is een initiatief van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, Stichting Voorlichting en Educatie Kwintelooijen en House of Bird.

Succesvolle Bioblitz in Zusterparken van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug: bijna 1500 soorten waargenomen

Geschreven door

De jaarlijkse Bioblitz, waarbij zoveel mogelijk dier-, plant- en schimmelsoorten in korte tijd worden geregistreerd, vond dit jaar voor het eerst ook plaats in de Zusterparken van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. De Universiteit Utrecht initieerde deze eerste editie, die plaatsvond van 22 mei t/m 22 juni. Via de app ObsIdentify en waarneming.nl konden deelnemers uit Utrecht, Amersfoort en Veenendaal hun waarnemingen vastleggen.

Met maar liefst 1492 soorten, verzameld door 483 enthousiaste waarnemers in 13 Zusterparken, was de Bioblitz een groot succes. Vooral insecten, spinnen en planten werden vaak gespot, waaronder de aardaker, echte koekoeksbloem en donkere klaverzandbij. Opvallend waren ook 125 zeldzame soorten, zoals de muurhagedis, de zeer zeldzame vlinder bananenboorder en de gaffelwaterjuffer.

De resultaten van deze Bioblitz leveren een belangrijke bijdrage aan het in kaart brengen van de biodiversiteit in de Zusterparken, met waarnemingen van meer dan 300 soorten vlinders, vogels en zoogdieren én zelfs twee vissoorten. De waargenomen soorten en resultaten per Zusterpark kun je hier terugvinden.

Studenten meten effecten duurzame landbouw bij agroforestry percelen op de Utrechtse Heuvelrug

Geschreven door

Afgelopen week gingen 80 studenten van de Universiteit Utrecht op onderzoek uit op boerderijen waar eerder dit jaar agroforestry proefpercelen zijn aangelegd. In de cursus ‘Agroecology’ leren deze studenten alles over duurzame vormen van landbouw, en dat gebeurt niet alleen in de collegebanken, maar ook met hun handen in de aarde!

De studenten bezochten twee boerderijen die meedoen aan het agroforestry-project van Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en de Natuur & Milieufederatie Utrecht. Dit project biedt agrariërs op en rond de Utrechtse Heuvelrug de mogelijkheid om laagdrempelig een agroforestry proefperceel aan te leggen. Een duurzamere landbouw op de flanken met meer biodiversiteit heeft een positieve invloed op de vitaliteit van het Nationaal Park. Op boerderij Het Binnenveld in Rhenen en boerderij De Oude Ruif in Stoutenburg staan inmiddels de eerste noten- en fruitbomen in de grond. De studenten voerden verschillende metingen uit: ze bepaalden de hoogte en diameter van de bomen, brachten de bovengrondse plantendiversiteit in kaart en namen bodemmonsters.

Voor de studenten was dit een kans om deze duurzame vorm van landbouw van dichtbij te ervaren en rechtstreeks van de boeren te horen over de praktische uitdagingen van een agrarisch bedrijf. Voor de boeren was het bezoek een waardevolle eerste stap in het inventariseren van de effecten van de genomen maatregelen. De komende jaren hopen we terug te keren om de metingen te herhalen en de impact van agroforestry op de bodem en biodiversiteit op de Utrechtse Heuvelrug verder te onderzoeken.

Dit onderzoek is gefaciliteerd door de Onderzoeks- en Onderwijshub Utrechtse Heuvelrug. Hierin werken wetenschappers, studenten, terreinbeheerders en andere stakeholders aan relevante vraagstukken uit de onderzoeksagenda van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Op deze manier wordt een bijdrage geleverd aan de bescherming, het behoud en de ontwikkeling van natuur, landschap en (cultuurhistorisch) erfgoed. De bevindingen zijn te raadplegen op de openbare kennisbank van het Nationaal Park.

NPUH en Utrecht Time Machine brengen verborgen verhalen tot leven

Geschreven door

De Utrechtse Heuvelrug herbergt veel cultuurhistorisch erfgoed, waarvan de verhalen rondom historische landgoederen een belangrijk onderdeel zijn. Om deze vaak verborgen verhalen te onthullen en de waardering voor dit erfgoed te vergroten, is het NPUH een pilot gestart om deze verhalen breder bekend en beleefbaar te maken. Deze pilot richt zich op het delen van verhalen van drie landgoederen via de website en app van de Utrecht Time Machine. Dit project is een samenwerking tussen Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, het Freudenthal Instituut (Universiteit Utrecht) en het Utrechts Archief. 

De pilot begint met het opnemen van de verhalen van drie landgoederen; Vollenhoven (gemeente De Bilt), Zuylestein (gemeente Utrechtse Heuvelrug) en het Zeisterbos (gemeente Zeist) in de Utrecht Time Machine. Deze verhalen worden verrijkt met historisch en nieuw beeld- en geluidsmateriaal, zoals archiefbeelden, recente opnames en geluidsfragmenten. Hierdoor wordt het erfgoed van de Heuvelrug vanuit je eigen huis beleefbaar. Daarnaast kun je ook tijdens een wandeling op locatie meer ontdekken over de verborgen verhalen achter de gebouwen en het landschap.

Interactieve verhalen

Samen met de landgoedeigenaren, de Universiteit Utrecht en het Utrechts Archief worden de verhalen zorgvuldig samengesteld en tot leven gebracht, en wordt er in overleg een wandeling aan gekoppeld. Deze pilot biedt een inkijk in het verleden en geeft landgoedeigenaren de kans hun erfgoed zichtbaar te maken. De interactieve verhalen van de Utrechtse Heuvelrug zullen begin 2025 beschikbaar zijn op de website en in de app. 

De Utrecht Time Machine brengt met innovatieve technieken oude tijden tot leven en plaatst ze midden in onze wereld. Dit project biedt de Utrecht Time Machine de mogelijkheid om de focus uit te breiden naar een nieuw gebied, het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, met een rijke (cultuur)historische achtergrond, na jaren van focus op de stad Utrecht.  

Het belang van landgoederen

De vele landgoederen en buitenplaatsen, aangelegd door welvarende families vanaf de 17e eeuw, hebben een cruciale rol gespeeld in de ontwikkeling van de Utrechtse Heuvelrug. Ze hebben bijgedragen aan het behoud en de ontwikkeling van natuur, en het culturele erfgoed van de Heuvelrug. Door hun invloed op de ruimtelijke indeling en natuurbehoud zijn deze locaties belangrijk voor zowel de biodiversiteit als de geschiedenis van de regio. Het benadrukken van het belang van deze landgoederen en het informeren van inwoners en bezoekers hierover helpt ons het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug beter te beschermen en zijn unieke karakter te behouden voor toekomstige generaties. 

Samenwerking

Dit project is ontstaan vanuit de samenwerking binnen de Onderzoeks- en Onderwijshub Utrechtse Heuvelrug. Binnen deze hub werken wetenschappers, studenten en stakeholders aan relevante vraagstukken uit de onderzoeksagenda van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, om zo bij te dragen aan de bescherming, het behoud en de ontwikkeling van natuur, landschap en erfgoed. 

Ervaringen in een wilde (Heuvelrug)tuin door Bram Mabelis

Geschreven door

Bram Mabelis is ecoloog en heeft een tuin die grenst aan het Amerongse Bos. Vrijwel alle planten in zijn tuin zijn inheems en komen ook op de Utrechtse Heuvelrug voor. Zijn ‘wilde tuin’ bestaat al 35 jaar en hij deelt graag zijn ervaringen met jullie (even klikken op het artikel om het goed te kunnen lezen):

Bron: Dorp & Natuur, Tijdschrift van de Vereniging voor Dorp en Natuur Amerongen-Leersum. Nummer 81-voorjaar 2024: 10 – 12. 

Eerste Zusterpark in gemeente Veenendaal officieel gelanceerd

Geschreven door

Op zaterdag 22 juni 2024 was het een feestelijke dag in Veenendaal! Die dag is De Turfweide in Veenendaal officieel gelanceerd als het nieuwste Zusterpark van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. De lancering is geopend door de voorzitter van De Turfweide, Johan Huibers, en de directeur-bestuurder van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, Gijs de Kruif. De Turfweide is daarna officieel benoemd tot Zusterpark door de onthulling van het Zusterparkbord, door Johan Huibers en wethouder Engbert Stroobosscher van gemeente Veenendaal. De Turfweide sluit zich als eerste Zusterpark in Veenendaal aan bij een bestaande beweging en versterkt daarmee de verbinding tussen het Nationaal Park en het stedelijk gebied daaromheen.

De Zusterparkenbeweging wil het groen en de natuur in en om de stad versterken door te vergroenen en samen één groot park te creëren. Vanaf 2019 werken Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en de Zusterparken van onderaf aan meer steun voor en groei van groen in de stad door buurtvergroeners te verbinden met elkaar en het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Het is belangrijk dat ook in het stedelijk gebied, dichtbij huis, er meer groen ontstaat en dat mensen uit het stedelijk gebied opkomen voor behoud van de Utrechtse Heuvelrug. Steeds meer buurtvergroeners hebben zich aangesloten bij deze beweging. Er zijn nu 11 Zusterparken in gemeente Utrecht, 1 in gemeente Amersfoort én vanaf vandaag dus dit gloednieuwe Zusterpark in de gemeente Veenendaal.

Uniek bewonersinitiatief

De Turfweide is een inspirerend bewonersinitiatief dat de natuur en het historische karakter van Veenendaal centraal stelt. Deze groene oase vertelt verhalen over het landschap en het verleden, en biedt een plek waar natuur en cultuurhistorie samensmelten. De Turfweide is niet alleen verbonden met het omliggende landschap, maar ook met de gemeenschap, en versterkt zo de band tussen mens en natuur.

“Vrijwilligers en het bestuur van de Stichting Turfweide zetten zich in om natuur, cultuur en geschiedenis in dit park samen te brengen. Samen zorgen we ervoor dat de waarde van deze unieke plek in Veenendaal beleefbaar is en blijft en rollen we de groene loper uit naar een volgende groene plek, helemaal tot aan het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Daarom zijn we een Zusterpark van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug,” aldus Johan Huibers, voorzitter van de Turfweide.

Verbinding tussen stad en natuur

De lancering van De Turfweide als Zusterpark markeert ook de start van de samenwerking tussen de Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en Stichting Turfweide. Ze trekken samen op in de missie om één groot park te worden en streven naar meer natuur én water in Veenendaal, en tussen Veenendaal en de omgeving. Zo wordt de leefomgeving beleefbaarder en gezonder. Gijs de Kruif, directeur-bestuurder van de Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug is blij met de lancering van het eerste Zusterpark in Veenendaal en kijkt uit naar de samenwerking met Stichting Turfweide:

“Het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug grenst aan een aantal steden, waaronder Veenendaal in het zuidoosten van het gebied. Het is uniek om als Nationaal Park zo dicht bij stedelijk gebied te liggen en het brengt ook zeker uitdagingen met zich mee. De Zusterparken vormen een belangrijke verbinding tussen het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en deze steden en creëren draagvlak voor de natuur in de stad. Ik ben blij dat De Turfweide de eerste schakel is in de groene verbinding vanuit Veenendaal en kijk ernaar uit om met de stichting samen te werken.”

Feestelijk programma

De feestelijkheden begonnen vandaag met welkomstwoorden door Johan Huibers, voorzitter van De Turfweide, en Gijs de Kruif, directeur-bestuurder van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Een hoogtepunt van de dag was de onthulling van het Zusterparkbord door Johan Huibers en wethouder Engbert Stroobosscher, waarmee De Turfweide officieel zijn nieuwe status kreeg.

“Ik vind het heel fijn dat De Turfweide nu een Zusterpark wordt en daarmee verbonden is aan Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Veenendaal heeft een rijke cultuurhistorie en is omringd door een prachtig landschap. Bij de stedelijke ontwikkeling van Veenendaal is het van groot belang dat ook het groen meegroeit en dat er schakels ontstaan van de stad naar het uitloopgebied eromheen, zoals hier naar de Utrechtse Heuvelrug. Mooi bij het ontstaan van De Turfweide is de betrokkenheid vanuit de omgeving. Daarnaast wordt op deze manier de vroegere Veenendaalse turfwinning in de praktijk verbeeld,” aldus wethouder Engbert Stroobosscher over De Turfweide als Zusterpark van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug.

Voor meer informatie over Zusterparken en de samenwerking met het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug: “www.npuh.nl/zusterparken Meer informatie over De Turfweide: www.turfweide.nl