Stukje bij beetje timmert een nieuwe, duurzame vorm van landbouw aan de weg in de provincie Utrecht: agroforestry. Rondom het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug werden afgelopen maand twee agroforestry proefpercelen aangelegd: bij boerderij De Oude Ruif in Stoutenburg en bij boerderij Het Binnenveld in Rhenen. Beide boerderijen legden noten- en fruitbomen aan.
Experimenteren met agroforestry
Op donderdag 28 maart werd het proefperceel op boerderij Het Binnenveld aangelegd en geopend, in aanwezigheid van wethouder Bert Fintelman van de gemeente Rhenen en Gijs de Kruif, directeur-bestuurder Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Bij boerderij Het Binnenveld werd op het perceel waar een zelfpluktuin ligt een hoogstamboomgaard met appels, peren en kersen aangelegd. Daarnaast plantten agrariërs Roel van Dijk en Jeroen Valkenburg tussen de gewassen rijen met verschillende noten- en fruitbomen, waaronder walnoten, hazelaars en bessen.
Gijs de Kruif: “Als Nationaal Park zijn we enthousiast dat deze agrariërs bereid zijn te investeren in agroforestry. Het exploiteren van bomen en struiken kan een mooie aanvulling zijn op de bestaande bedrijfsvoering en zal een positieve bijdrage leveren aan zowel ecologie als economie. We hopen dat het initiatief zal aanslaan en worden opgepakt door veel collega-boeren.”
Zekerheid voor de toekomst
Jeroen Valkenburg en Roel van Dijk volgden de familie Herder van boerderij De Oude Ruif in Stoutenburg op, die op dinsdag 27 februari hun aanplant deden. Maurits en Yvonne Herder legden op een stuk grond van 0,8 hectare een oogsttuin aan met verschillende bessenstruiken, zoals braam, framboos en honingbes, en bomen, zoals pruim-, peer- en appelbomen. Deze zijn in rijen aangeplant zodat de kippen er tussendoor kunnen scharrelen.
Maurits en Yvonne Herder: “We hopen ons bedrijf meer fundament te kunnen geven door te werken met agroforestry en zo ook meer zekerheid voor de toekomst te krijgen. Van onze zoon weten we al jaren dat hij graag de boerderij zou willen overnemen. Dit gaf ons vaak een dubbel gevoel omdat we heel graag zouden willen dat die droom van hem waar gaat worden, maar niet konden beloven dat dit echt werkelijkheid gaat worden. Nu onze dochter recent ook heeft aangeven wel een toekomst te zien in het bedrijf samen met haar broer zijn we hard gaan nadenken hoe we dit waar kunnen gaan maken. En toen kwam deze kans op ons pad, die we met vol enthousiasme aangrijpen. We vinden het ook belangrijk om ons in te zetten voor biodiversiteit en educatie hierover voor burgers.”
Agroforestry
Agroforestry is een duurzaam landbouwsysteem waarin houtige gewassen zoals notenbomen en bessenstruiken gecombineerd worden met akkerbouw of veeteelt. Het biedt vele ecologische voordelen: van verbetering van de waterhuishouding en bodemleven tot het bevorderen van dierenwelzijn. Daarnaast draagt agroforestry bij aan de economische weerbaarheid van het boerenbedrijf, bijvoorbeeld door de verkoop van noten en fruit of vergoedingen voor ecosysteemdiensten.
Veel boeren willen wel aan de slag met agroforestry, maar zijn niet klaar om het hele bedrijfsmodel daarop aan te passen. Daarom helpt de Natuur en Milieufederatie Utrecht, samen met partners, sinds september 2023 geïnteresseerde agrariërs in en rondom Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug een agroforestry proefperceel op hun terrein aan te leggen. Zo kunnen boeren klein beginnen en experimenteren met elementen van agroforestry.
Partners
Het agroforestry proefpercelen project is een project van de Natuur en Milieufederatie Utrecht, Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland, Natuur en Milieufederatie Noord-Holland, Louis Bolk Instituut en Fruitz for Life. Samen met stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug geven we hier invulling aan door met boeren te werken op en om de Heuvelrug. Dit project is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Nationaal Park Fonds Utrechtse Heuvelrug. Dit ondersteunt projecten en initiatieven die ten goede komen aan natuur, landschap en cultuurhistorisch erfgoed in dit unieke gebied. Met de oprichting van het Fonds wil het Nationaal Park projecten voor de bescherming en het behoud van dit unieke gebied een extra impuls geven. Dit project is daarnaast mede mogelijk dankzij een subsidie uit de SABE-regeling van de RVO.
